Plant of the month May,2006
English (ไทย)

 

 

ประกายฉัตร  
Phyllocyclus parishii (Hook.f.) Kurz, J. Asiat. Soc. Bengal 42: 236.1873. --- Canscora parishii Hook.f., Curtis’s Bot. Mag. Vol. 20, t. 5429.
วงศ์ Gentianaceae

ไม้ล้มลุก สูง 10–40 ซม. ลำต้นเกลี้ยง ใบที่โคนต้นเชื่อมติดกันรอบข้อ หรือแยกเป็นคู่ ร่วงเร็ว ใบบนกิ่งโคนเชื่อมติดกันรอบข้อ กว้าง 0.5–2 ซม. ยาว 2.5–4 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกด้านเดียวหรือช่อกระจุกซ้อน ยาว 5–10 ซม. แต่ละช่อมี 4–10 ดอก ใบประดับคล้ายใบ กลม ๆ ขนาด 0.5–1 x 1–2.5 ซม. ก้านดอกยาว 1–2 มม. กลีบเลี้ยงรูปคนโท ยาวประมาณ 1 ซม. ปลายแยก 4 แฉกรูปสามเหลี่ยม ยาว 1–1.5 มม. หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 1 ซม. มี 5 กลีบ รูปใบพาย ยาวประมาณ 1 ซม. สีขาวปนสีส้ม โคนกลีบทั้งสองข้างเป็นวงคล้ายต่อมสีขาว เกสรเพศผู้ 5 อัน ก้านชูอับเรณูยาวไม่เท่ากัน ยาว 2–7 มม. อับเรณูยาวประมาณ 3 มม. รังไข่รูปไข่แกมขอบขนาน ยาวประมาณ 4.5 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 7 มม. ยอดเกสรเป็นตุ่ม ผลแห้งแตก รูปขอบขนาน สีเขียว แห้งเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ยาว 6–7 มม.

 

การกระจายพันธุ์  พบที่พม่า และภาคเหนือของไทยที่ท่าสองยาง จังหวัดตาก ขึ้นหนาแน่นตามที่โล่งที่เป็นหินปูน ใกล้ที่ชื้นแฉะหรือริมลำธาร ความสูงประมาณ 200 เมตร

หมายเหตุ: แก้ไขข้อมูล 16 ธันวาคม 2559

ภาพ  ราชันย์ ภู่มา (ท่าสองยาง ตาก)

เอกสารอ้างอิง
Thive, M. 2003. A taxonomic revison of Canscora, Cracosna, Duplipetala, Hoppea, Microphium, Phyllocyclus and Schinziella (Gentianaceae-Canscorinae). Blumea 48: 1–46.