สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



หมากหมก
วันที่ 30 พฤศจิกายน 2560

Lepionurus sylvestris Blume

Opiliaceae

ไม้พุ่ม สูงได้ถึง 4 ม. ใบเรียงสลับระนาบเดียว รูปไข่ รูปไข่กลับ หรือรูปขอบขนานถึงรูปแถบ ยาว 5.5–25 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว โคนสอบหรือรูปลิ่ม ก้านใบยาว 1–8 มม. ช่อดอกแบบช่อกระจะ ยาว 2–4.5 ซม. ใบประดับรูปไข่กว้าง ยาว 4–6.5 มม. ดอกออกเป็นกระจุก กระจุกละ 3 ดอกในแต่ละใบประดับ ไม่มีใบประดับย่อย ก้านดอกยาว 1–3 มม. ดอกสีเหลืองหรืออมส้ม เชื่อมติดกันที่โคน กลีบรวมมี 4 กลีบ รูปไข่กว้าง เส้นผ่านศูนย์กลาง 2–4.5 มม. ติดบนจานฐานดอกรูปถ้วยที่จักมน เกสรเพศผู้ 4 อัน ติดใต้ขอบจานฐานดอกตรงข้ามกลีบรวม ก้านชูอับเรณูแบน ยาวประมาณ 0.5 มม. อับเรณูยาวเท่า ๆ ก้านชูอับเรณู รังไข่รูปกรวย ยาวประมาณ 1 มม. รวมก้านเกสรเพศเมีย ยอดเกสรจัก 4 พู ตื้น ๆ ผลผนังชั้นในแข็ง สุกสีแดง รูปรี ยาว 0.9–1.6 ซม. ก้านผลหนา ยาว 1–3 มม.

พบที่อินเดีย เนปาล จีนตอนใต้ พม่า เวียดนามตอนใต้ คาบสมุทรมลายู สุมาตรา ชวา และบอร์เนียว ในไทยพบทางภาคเหนือ และภาคใต้ ขึ้นตามป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา และป่าดิบชื้นที่เป็นเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 1250 เมตร น้ำคั้นจากใบใช้บรรเทาอาการผิวหนังอักเสบ

สกุล Lepionurus Blume มีชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “lepion” เกล็ดหรือผิวชั้นนอกขอบบาง และ “oura” หาง ตามลักษณะของช่อดอกเรียวคล้ายหาง มีใบประดับคล้ายเกล็ด

หมากหมก: ช่อดอกแบบช่อกระจะ ใบประดับรูปไข่กว้าง แต่ละใบประดับมี 3 ดอก ผลสุกสีแดง ก้านผลหนา (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Hiepko, P. (1987). Opiliaceae. In Flora of Thailand Vol. 5(1): 98–100.