| | Impatiens platypetala Lindl. |
|
ไม้ล้มลุก สูง 30–50 ซม. มีเหง้า ลำต้นเกลี้ยง หูใบเป็นต่อม ใบเรียงตรงข้ามหรือเรียงรอบข้อ รูปขอบขนานถึงรูปใบหอก ยาวได้ถึง 12 ซม. ขอบจักตื้นห่าง ๆ แผ่นใบมีขนยาวประปรายด้านล่าง มีนวล ก้านใบยาว 0.5–4 ซม. ดอกออกเดี่ยว ๆ สีม่วง ก้านดอกยาว 3–7 ซม. กลีบเลี้ยง 2 กลีบ เป็นติ่งแหลม ยาว 8–9 มม. กลีบปากรูปเรือ เดือยยาว 2–4 ซม. กลีบดอกกลีบกลางรูปไข่กลับกว้าง ยาวประมาณ 1.5 ซม. ปลายเว้าตื้น เส้นกลางกลีบเป็นสันปีก มีขน กลีบปีกแยกกัน ยาว 2–2.5 ซม. คู่นอกมักยาวกว่าคู่ในเล็กน้อย ปลายกลีบจัก 2 พู โคนกลีบสีเข้ม ผลเต่งกลาง ยาว 1.5–2 ซม. เมล็ดมีขนยาว
พบที่คาบสมุทรมลายู บอร์เนียว สุมาตรา และชวา ในไทยพบทางภาคใต้ที่ระนอง สุราษฎร์ธานี ยะลา ปัตตานี ขึ้นตามริมลำธารในป่าดิบชื้น และบนเขาหินปูน ความสูง 200–500 เมตร คล้ายเทียนป่า I. griffithii Hook.f. & Thomson var. sarcantha (Hook.f. ex Ridl.) T. Shimizu แต่เทียนป่าช่วงโคนลำต้นทอดเลื้อย ลำต้นและใบมีขนยาว ก้านใบเกือบไร้ก้านหรือมีก้านสั้น ๆ
| ชื่อพ้อง Impatiens betongensis Craib
| | | | | เทียนใต้: ลำต้นเกลี้ยง ใบเรียงเวียนรอบข้อ 3–5 ใบ รูปใบหอก ขอบจักตื้น ห่าง ๆ ก้านดอกยาว ดอกออกเดี่ยว ๆ กลีบปีกแยกกัน ผลเต่งกลาง (ภาพ: มานพ ผู้พัฒน์)
|
|
|
เอกสารอ้างอิง | Chen, Y., S. Akiyama and T. Shimizu. (2007). Balsaminaceae. In Flora of China Vol. 12: 63, 69, 76, 92. |
| Ruchisansakun, S., P. Triboun and T. Jenjitikul. (2014). A new species of Impatiens (Balsaminaceae) from southwestern Thailand. Phytotaxa 174(4): 237–241. |
| Shimizu, T. (2000). New species of Thai Impatiens (Balsaminaceae) 2. Bulletin of the National Science Museum. Tokyo, Series B (Botany) 29: 39. |
| Shimizu, T. (1991). New species of the Thai Impateins (1). Journal of Japanese Botany 66(3): 166–171. |
| Shimizu, T. (1970). Contribution to the Flora of Southeast Asia. II. Impatiens of Thailand and Malaya. Southeast Asian Studies 8: 187–217. |
| Suksathan, P. and P. Triboun. (2009). Ten new species of Impatiens (Balsaminaceae) from Thailand. Gardens’ Bulletin Singapore 61(1): 159–184. |