สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



บอนเต่าก้นปิด
วันที่ 15 ธันวาคม 2559

Ariopsis protanthera N.E.Br.

Araceae

ไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นกลมคล้ายหัวใต้ดิน เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. น้ำยางสีขาว มีใบเดียวแบบก้นปิด รูปหัวใจแกมรูปไข่ ยาว 5–10 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีนวล ก้านใบยาว 6–14 ซม. ช่อดอกแบบช่อเชิงลดมีกาบ 1–3 ช่อ ก้านช่อยาว 4–5 ซม. กาบรูปเรือ สีเหลืองครีมอมชมพู ยาว 2–2.5 ซม. ช่อดอกสั้นกว่ากาบ ช่วงดอกเพศผู้สีม่วงอมชมพู รูปทรงกระบอก ยาวประมาณ 1 ซม. ดอกเรียงหนาแน่น อับเรณูรูปโล่ ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกัน ปลายอับเรณูเชื่อมติดกัน ดอกเพศเมียอยู่ด้านล่างแนบติดกาบ ยาวประมาณ 5 มม. รังไข่รูปสี่เหลี่ยมคางหมู ยาวประมาณ 3 มม. ก้านเกสรเพศเมียสั้นมาก ยอดเกสรสีเหลือง มี 4–6 แฉก บานออก ติดทน ผลมี 4–6 เหลี่ยม ยาวประมาณ 5 มม.

พบที่อินเดีย พม่า ในไทยพบทางภาคเหนือที่ตาก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่บึงกาฬ ขึ้นตามหินปูนหรือหินทรายใต้ร่มเงาในป่าเบญจพรรณ และป่าดิบแล้ง ความสูงไม่เกิน 300 เมตร

สกุล Ariopsis Nimmo มี 2 ชนิด A. peltata Nimmo พบที่อินเดีย ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “aris” หรือ “aron” สกุล Arum และ “opsis” คล้าย หมายถึงคล้ายพืชในสกุล Arum ส่วนคำระบุชนิด “protanthera” มาจากลักษณะการออกดอกก่อนผลิใบใหม่ (proteranthus)

บอนเต่าก้นปิด: ออกดอกก่อนผลิใบใหม่ ใบแบบก้นปิด กาบรูปเรือ ช่อดอกสั้นกว่ากาบ กาบรูปเรือ ปลายอับเรณูเชื่อมติดกัน ดอกเพศเมียอยู่ด้านล่าง ยอดเกสรเพศเมียสีเหลือง มี 4–6 แฉก ผลมี 4–6 เหลี่ยม (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)

เอกสารอ้างอิง

Boyce, P.C. (2012). Araceae (Ariopsis). In Flora of Thailand Vol. 11(2): 198–199.

Boyce, P.C. (2009). Ariopsis (Araceae: Colocasieae) a new generic record for Thailand & preliminary observations on trans-Himalayan biogeography in Araceae. Thai Forest Bulletin (Botany) 37: 9–14.