สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

เครือพูเงิน

เครือพูเงิน
วันที่ 26 สิงหาคม 2559

Argyreia obtecta (Choisy) C.B.Clarke

Convolvulaceae

ไม้เถาล้มลุก ยาวได้ถึง 30 ม. กิ่งอ่อนมีขนยาว ใบรูปรีถึงรูปขอบขนานหรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 4–15 ซม. แผ่นใบมีขนแข็งเอนสีเงิน ก้านใบยาว 0.7–3 ซม. ก้านช่อดอกยาว 1.5–2 ซม. ก้านดอกยาว 0.5–1.2 ซม. ใบประดับรูปไข่กลับ ขนาดเล็ก ร่วงเร็ว กลีบเลี้ยงยาวเท่า ๆ กัน 3 กลีบนอกรูปไข่กว้าง ยาว 0.6–1 ซม. กลีบคู่ในแคบกว่าเล็กน้อย ด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม ดอกรูประฆัง สีม่วงอ่อน ด้านในสีเข้ม ยาว 3.5–7.5 ซม. ปลายจักตื้น ๆ เกสรเพศผู้ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูยาว 2–3.5 ซม. โคนมีขนยาว อับเรณูยาว 3–4.5 มม. จานฐานดอกรูปถ้วย เกสรเพศเมียยาว 3–4 ซม. ผลรูปกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.8–1 ซม. มี 4 เมล็ด ยาว 4–5 มม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ เครือพุงหมู, สกุล)

พบที่พม่า ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามชายป่าหลากหลายสภาพรวมทั้งป่าชายเลน ความสูงถึงประมาณ 1300 เมตร บางครั้งให้เป็นชื่อพ้องของ A. mollis (Burm.f.) Choisy ซึ่งแผ่นใบด้านบนเกลี้ยง ในไทยพบทางภาคเหนือ ภาคตะวันตกเฉียงใต้ และภาคใต้

ชื่อพ้อง  Rivea obtecta Choisy

ชื่ออื่น   เครือตาปลา (ศรีสะเกษ); เครือพูเงิน (ชุมพร); เถากระดึงช้าง (อุบลราชธานี); ใบระบาด (ภาคกลาง); ผักบุ้งช้าง (นครราชสีมา); ผักระบาด (กรุงเทพฯ); ฝนแสนห่า (จันทบุรี); เมืองมอน (กรุงเทพฯ); ย่านตาน (สงขลา)

เครือพูเงิน: แผ่นใบมีขนแข็งเอนสีเงิน ช่อดอกออกสั้น ๆ กลีบเลี้ยงขนาดเท่า ๆ กัน ดอกรูประฆัง ด้านในสีเข้ม เกสรเพศผู้ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เครือพูเงินขน
วันที่ 26 สิงหาคม 2559

Argyreia ooststroomii Hoogland

Convolvulaceae

ไม้เถาล้มลุก ยาวได้ถึง 6 ม. มีขนแข็งเอนสีเหลืองอมน้ำตาลตามกิ่งอ่อน เส้นแขนงใบด้านล่าง และกลีบเลี้ยง ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 6–12 ซม. ก้านใบยาว 1–4 ซม. ช่อดอกยาว 3–18 ซม. ออกตามปลายกิ่ง ช่อสั้นออกตามซอกใบ ใบประดับรูปไข่ ยาว 0.5–1 ซม. ติดทน ก้านดอกยาว 3–6 มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาวเท่า ๆ กัน ยาว 6–8 มม. ปลายกลีบกลม ดอกรูปแตร สีขาวอมม่วง ยาว 2.5–5 ซม. ปลายจักตื้น ๆ ก้านชูอับเรณูรูปสามเหลี่ยม อับเรณูรูปแถบ ยาวประมาณ 1.5 ซม. ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก จานฐานดอกรูปถ้วย จักตื้น ๆ ก้านเกสรเพศเมียยาว 1.3–1.5 ซม. ผลรูปรีกว้าง สีแดง ยาว 1–1.5 ซม. มีเมล็ดเดียว ยาวประมาณ 9 มม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ เครือพุงหมู, สกุล)

พบที่คาบสมุทรมลายู และภาคใต้ตอนล่างของไทยที่ยะลา นราธิวาส ขึ้นตามชายป่าหรือในป่าดิบชื้น ความสูง 100–200 เมตร

ชื่ออื่น   กอแลกาเยาะ (มาเลย์-นราธิวาส); เครือพูเงินขน (ทั่วไป)

เครือพูเงินขน: มีขนแข็งเอนสีเหลืองอมน้ำตาลตามลำต้น และกลีบเลี้ยง ช่อดอกสั้น ๆ ออกตามซอกใบ เกสรเพศผู้ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)



เอกสารอ้างอิง

Hoogland, R.D. (1953). Convolvulaceae. In Flora Malesiana Vol. 4: 504.

Staples, G. and P. Traiperm. (2010). Convolvulaceae (Argyreia). In Flora of Thailand Vol. 10(3): 357–359.