สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

หม้อข้าวหม้อแกงลิง

หม้อข้าวหม้อแกงลิง  สกุล
วันที่ 30 พฤศจิกายน 2560

Nepenthes L.

Nepenthaceae

ไม้เถาล้มลุกกินแมลง แยกเพศต่างต้น เถากลม เป็นเหลี่ยม หรือมีครีบ กิ่งอ่อนและใบอ่อนมีขนสั้นนุ่มและขนสั้นรูปดาวหนาแน่น มีต่อมขนาดเล็กกระจาย ไม่มีหูใบ ใบเรียงเวียน เส้นใบเรียงขนานกัน มีเส้นใบตามขวางจำนวนมาก ปลายเส้นกลางใบเป็นมือจับเปลี่ยนเป็นสายของหม้อดักแมลง (pitcher) แยกเป็นหม้อล่าง เกิดที่ใบบนลำต้นที่งอกใหม่ อยู่ชิดพื้นดิน รูปป้อม หันเข้าด้านใน ด้านข้างมีสันเป็นครีบ 2 ครีบ จักเป็นริ้ว และหม้อบน เกิดที่ใบบนลำต้น รูปเรียวแคบหรือรูปกรวย หันออกด้านนอก มีครีบด้านข้างหรือเป็นสันตื้น ๆ มือจับม้วนงอ ริมขอบบน (peristome) พับจีบเป็นครีบถี่ ขอบม้วนเป็นมันวาว ด้านบนมีฝา ใต้ฝามีต่อมน้ำต้อยกระจาย ขั้วด้านหลังมีเดือย ด้านในมีต่อมน้ำย่อยหนาแน่น ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อแยกแขนง ออกที่ปลายกิ่ง ดอกออกเดี่ยว ๆ หรือออกเป็นคู่ เป็นช่อสั้น ๆ พบน้อยที่มีมากกว่า 2 ดอก กลีบรวม 4 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม มีต่อมหนาแน่น ในดอกเพศผู้มีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเป็นเส้าเกสร อับเรณูส่วนมากมี 4–12 อัน มี 4 ช่อง รูปกลม รังไข่มี 4 ช่อง ออวุลจำนวนมาก พลาเซนตารอบแกนร่วม เกสรเพศเมียไร้ก้านหรือมีก้านสั้นมาก ยอดเกสรรูปจาน จัก 4 พู ผลแห้งแตกตามรอยประสาน รูปกระสวยสั้น ๆ เมล็ดจำนวนมาก เรียวแคบ โคนและปลายมีรยางค์รูปเส้นด้าย

สกุล Nepenthes มีประมาณ 90 ชนิด พบในมาดากัสการ์ เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก พบมากในภูมิภาคมาเลเซีย มักขึ้นตามสภาพดินที่มีธาตุอาหารต่ำหรือเป็นกรด ในไทยจำนวนชนิดยังไม่แน่นอน มีหลายชนิดที่นำเข้ามาเป็นไม้ประดับ มีทั้งพันธุ์แท้และพันธุ์ผสม ทุกชนิดอยู่ในพืชอนุรักษ์บัญชีที่ 2 ของ CITES ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “ne” ไม่มี และ “penthos” เศร้าหรือทุกข์ หมายถึงมีคุณสมบัติช่วยให้หายเศร้า ในภาษาละตินหมายถึงพืชที่ผสมในไวน์แล้วทำให้ร่าเริง


หม้อข้าวหม้อแกงลิง
วันที่ 30 พฤศจิกายน 2560

Nepenthes mirabilis (Lour.) Druce

Nepenthaceae

ดูที่ เขนงนายพราน

หม้อข้าวหม้อแกงลิง
วันที่ 30 พฤศจิกายน 2560

Nepenthes gracilis Korth.

Nepenthaceae

ดูที่ หม้อแกงลิงเล็ก



เอกสารอ้างอิง

Catalano, M. (2010). Nepenthes della Thailandia: Diario di viaggio. Prague.

Cheek, M. and M. Jebb. (2001). Nepenthaceae. In Flora Malesiana Vol. 15: 1–157.