ไม้เถา พบน้อยที่เป็นไม้พุ่มหรือไม้ล้มลุก ใบเดี่ยวหรือใบประกอบ ส่วนมากเรียงตรงข้าม ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ดอกสมบูรณ์เพศหรือมีเพศเดียว กลีบเลี้ยง 4–6 หรือ 8 กลีบ เรียงจรดกันในตาดอก ไม่มีกลีบดอก เกสรเพศผู้จำนวนมาก อับเรณูหันเข้า คาร์เพลจำนวนมาก ส่วนมากมีขน แต่ละคาร์เพลมีออวุลเม็ดเดียว ห้อยลง เกสรเพศเมียขยายยาวในผลคล้ายหาง มีขนยาวนุ่ม ผลแห้งเมล็ดล่อน แบนด้านข้าง

สกุล Clematis มีประมาณ 300 ชนิด พบแทบทุกทวีป โดยเฉพาะเอเชียตะวันออก ในไทยมี 10 ชนิด และอาจพบไม้ประดับอีก 1–2 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “klematis” ที่ใช้เรียกพืชเถาหลายชนิดที่มีดอกสีม่วง

ไม้เถา ใบรูปไข่ หรือแกมรูปขอบขนานถึงรูปใบหอก ยาว 6–21 ซม. โคนเว้าตื้นหรือคล้ายรูปก้นปิด เส้นโคนใบข้างละ 2–3 เส้น ก้านใบยาว 3.5–12 ซม. ก้านช่อดอกยาวได้ถึง 10 ซม. ใบประดับรูปแถบ ยาว 0.7–1 ซม. มี 10–27 ดอก ก้านดอกยาว 4–10 ซม. ใบประดับย่อย 2 อัน รูปแถบ ยาวประมาณ 3 มม. กลีบเลี้ยงมี 4–6 กลีบ ด้านนอกสีน้ำตาล มีขนละเอียด ด้านในสีม่วงอมน้ำเงิน รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 1.5–2 ซม. พับงอกลับ เกสรเพศผู้ยาว 0.8–1.6 ซม. ด้านนอกมักเป็นหมัน รูปแถบ อับเรณูยาว 2–5 มม. ปลายมีรยางค์สั้น ๆ ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 6 มม. ขยายในผลคล้ายหาง ยาว 4–8 ซม. มีขนยาวนุ่มหนาแน่น ผลรูปรี เบี้ยว ยาว 0.6–1.2 ซม.

พบที่บังกลาเทศ เนปาล ภูฏาน อินเดีย พม่า จีน กัมพูชา เวียดนาม ภูมิภาคมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ในไทยพบแทบทุกภาค ยกเว้นภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ ขึ้นตามชายป่าที่แห้งแล้ง ความสูง 300–1800 เมตร

ชื่อสามัญ  Tropical Clematis

ชื่ออื่น   เครือจางหลวง (เชียงใหม่); พวงแก้วกุดั่น (กรุงเทพฯ)