สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

ปุดดิน

ปุดดิน  สกุล
วันที่ 29 ธันวาคม 2559

Orchidantha N.E.Br.

Lowiaceae

ไม้ล้มลุก มีเหง้าใต้ดินทอดเลื้อย รากหนา ลำต้นสั้น ใบเรียงสลับระนาบเดียว โคนมีกาบ เส้นใบเรียวยาวตามแผ่นใบ มีเส้นใบย่อยบางๆ ตามขวางตลอดทั้งแผ่นใบ ช่อดอกแบบช่อกระจุกสั้น ๆ ออกจากเหง้าหรือซอกใบใกล้ยอด ดอกติดบนใบประดับ กลีบเลี้ยง 3 กลีบ เชื่อมติดกันที่โคนเป็นหลอดหุ้มรังไข่ กลีบดอกกลีบข้าง 2 กลีบ กลีบปากขนาดใหญ่ 1 กลีบ เกสรเพศผู้ 5 อัน ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูแตกตามยาว รังไข่ใต้วงกลีบ มี 3 ช่อง ออวุลจำนวนมาก พลาเซนตารอบแกนร่วม เกสรเพศเมีย 1 อัน ยอดเกสรเพศเมียจัก 3 พู ผลแห้งแตกเป็น 3 ส่วน เมล็ดกลม มีหลายเมล็ด มีขน เยื่อหุ้มเมล็ดขาดวิ่น ปลายมีฝาเปิด
สกุล Orchidantha เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว สกุลเดียวของวงศ์ Lowiaceae มี 21 ชนิด พบในจีน ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ในไทยมี 3 ชนิด อีก 2 ชนิด คือ ปุดนกกระทุง O. foetida Jenjitt. & K.Larsen และ O. fimbriata Holttum แผ่นกลีบปากยาว 10–12 ซม. พบทางภาคใต้ตอนล่างและคาบสมุทรมลายู ชื่อสกุลหมายถึงพืชที่ดอกเหมือนกล้วยไม้ ดอกส่วนใหญ่มีกลิ่นเหม็น


ปุดดิน
วันที่ 29 ธันวาคม 2559

Orchidantha siamensis K.Larsen

Lowiaceae

ไม้ล้มลุก ใบรูปขอบขนาน กว้าง 6–7 ซม. ยาวได้ถึง 30 ซม. ก้านยาวได้ถึง 30 ซม. หลอดกลีบเลี้ยงยาว 10–14 ซม. กลีบสีม่วงเข้ม รูปแถบ ยาว 6.5–8 ซม. กลีบดอกคู่ข้างรูปแถบหรือรูปเส้นด้าย ยาว 1.5–2 ซม. กลีบปากสีขาว ยาวประมาณ 6 ซม. ช่วงล่างเรียวแคบคล้ายก้านกลีบยาวประมาณ 3 ซม. ปลายกว้าง เว้าตื้น อับเรณูรูปแถบ ยาว 5–6 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาว 1–1.5 ซม. ยอดเกสรที่จักยาวประมาณ 1.5 ซม. ปลายเป็นชายครุย ยาวได้ถึง 6 มม. ผลรูปรี ยาว 2–3 ซม. เมล็ดกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 7 มม.

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่พัทลุง นราธิวาส ขึ้นตามป่าดิบชื้น ความสูงระดับต่ำ ๆ

ปุดดิน: ก้านใบยาว แผ่นใบรูปขอบขนาน ช่อดอกออกใกล้ยอด กลีบเลี้ยงสีม่วงเข้ม รูปแถบ กลีบปากขนาดใหญ่สีขาว ปลายกลีบเว้าตื้น ยอดเกสรเพศเมียจักชายครุย (ภาพ: Christian Puff)



เอกสารอ้างอิง

Larsen, K. (1972). Lowiaceae. In Flora of Thailand Vol. 2(2): 170–171.

Wu, D. and W.J. Kress. (2000). Lowiaceae. In Flora of China Vol. 24: 319.