ไม้ล้มลุก ไม้พุ่ม หรือไม้ต้น แยกเพศร่วมต้น หูใบขนาดเล็กร่วงเร็ว ใบเรียงสลับระนาบเดียว แผ่นใบไม่มีต่อม ช่อดอกคล้ายช่อกระจะออกเดี่ยว ๆ หรือเป็นกระจุกตามซอกใบ กิ่ง หรือลำต้น ดอกเพศเมียอยู่ช่วงปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง 6 กลีบ ติดทนในดอกเพศเมีย ไม่มีกลีบดอกและจานฐานดอก ในดอกเพศผู้ไม่มีรังไข่ที่เป็นหมัน ดอกเพศผู้รูปคล้ายจานกลม รูประฆัง หรือรูปลูกข่าง เกสรเพศผู้ 3 อัน เชื่อมติดกันที่โคน จานฐานดอกเป็นเกล็ด รังไข่มี 3 ช่อง แต่ละช่องมีออวุล 2 เม็ด เกสรเพศเมียไร้ก้าน ยอดเกสรเพศเมีย 3 อัน ส่วนมากแยกกัน ผลส่วนมากแบบแห้งแตก บางครั้งมีผนังชั้นนอกสด

สกุล Breynia เคยอยู่ภายใต้วงศ์ Euphorbiaceae ปัจจุบันได้รวมสกุล Sauropus ไว้ด้วย ทำให้มีมากกว่า 80 ชนิด ในไทยมีประมาณ 40 ชนิด เป็นพืชต่างถิ่น 3 ชนิด คือ B. disticha J.R.Forst & G.Forst, B. thorelii (Beille) Welzen & Pruesapan และ B. spatuliifolius (Beille) Welzen & Pruesapan ชื่อสกุลตั้งตามนักธรรมชาติวิทยาชาวเยอรมัน Jacob Bretne (1637–1697)

ไม้พุ่ม อาจสูงได้ถึง 5 ม. ใบรูปรีถึงรูปขอบขนาน ยาว 1.2–3.6 ซม. ปลายมนหรือกลม มีติ่งแหลมสั้น ๆ โคนเบี้ยว แผ่นใบด้านล่างมีนวล ก้านใบยาว 0.5–2.5 มม. ดอกออกเป็นกระจุกหรือออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ ดอกเพศผู้ก้านดอกยาว 1.5–5 มม. กลีบเลี้ยงยาว 3–5 มม. ปลายจักตื้น ๆ เส้าเกสรเพศผู้ยาว 1–1.5 มม. ดอกเพศเมียก้านดอกยาว 1.2–3 มม. กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 1.5 มม. จักตื้น ๆ มีขนด้านนอก ขยายในผล ยอดเกสรเพศเมียเชื่อมติดกันประมาณกึ่งหนึ่ง ปลายแยกเป็น 3 แฉก ปลายแฉกแยก 2 พู ผลจัก 3 พู เส้นผ่านศูนย์กลาง 5–8 มม. ก้านยาว 2–6 มม. กลีบเลี้ยงเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.6–1.7 ซม. ผลแก่สีแดง เมล็ดรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 4 มม. มีเยื่อหุ้มสีเหลืองหรือแดง

พบที่อินเดีย ศรีลังกา เนปาล ภูฏาน พม่า จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู ในไทยพบกระจายทุกภาค ขึ้นตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา และป่าดิบชื้น ริมลำธารหรือบนสันเขา ความสูง 100–1300 เมตร ส่วนต่าง ๆ มีสรรพคุณช่วยเพิ่มน้ำนมในสตรี เป็นยาสมาน

ชื่อพ้อง  Phyllanthus retusus Dennst.

ชื่ออื่น   ก้างปลาขาว (นครศรีธรรมราช); ขาวจัน, ครามน้ำ (แม่ฮ่องสอน); นะฆอที (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); พอง (ภาคตะวันออกฉียงใต้)