ไม้พุ่ม ไม้ต้น หรือไม้เถา มีขนกระจุกรูปดาวกระจาย ใบเรียงเวียน ช่อดอกแบบช่อกระจุก ช่อกระจะ มักลดรูปมีดอกเดียวหรือเป็นคู่ ออกตามปลายกิ่ง ซอกใบ ตรงข้ามใบ หรือตามกิ่ง ฐานดอกนูน (torus) เว้า ส่วนมากมีขน กลีบเลี้ยง 3 กลีบ เรียงจรดกัน เชื่อมติดกันที่โคน กลีบดอก 6 กลีบ ขนาดเท่า ๆ กัน เรียง 2 วง เรียงซ้อนเหลื่อม เกสรเพศผู้จำนวนมาก อับเรณูรูปขอบขนานหรือรูปแถบ แกนอับเรณูปลายตัดหรือมน คาร์เพลจำนวนมาก ออวุลส่วนมากมีจำนวนมาก เรียง 1–2 แถว ก้านเกสรเพศเมียมีขน ยอดเกสรจัก 2 พู ม้วนเข้า ผลกลุ่ม ผลย่อยแยกกันคล้ายผลสดมีหลายเมล็ด มีก้าน เมล็ดส่วนมากเรียง 2 แถว

สกุล Uvaria มี 150–190 ชนิด พบในแอฟริกา มาดากัสการ์ เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยอาจมีได้ถึง 25 ชนิด ข้อมูลด้านชีวโมเลกุล ได้รวมเอาสกุล Anomianthus, Cyathostemma, Ellipeia, Ellipeiopsis และ Rauwenhoffia แต่ยังไม่ได้รับการยอมรับในวงกว้าง ชื่อสกุลมาจากภาษาละติน “uva” เป็นกระจุก ตามลักษณะของผลกลุ่มที่มีผลย่อยติดเป็นกระจุก

ไม้เถาเนื้อแข็ง มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดงตามกิ่งอ่อน แผ่นใบด้านล่าง ก้านใบ ก้านดอก กลีบเลี้ยงด้านนอก กลีบดอก และรังไข่ ใบรูปขอบขนานหรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 10–15 ซม. ก้านใบยาว 0.7–1 ซม. ช่อดอกมีดอกเดียว ก้านดอกยาว 1–2 ซม. กลีบเลี้ยงคล้ายหมวก กลีบรูปไข่กว้าง ยาวประมาณ 1 ซม. ดอกสีแดงอมม่วง กลีบรูปไข่กลับกว้าง โคนเรียวแคบ ปลายมนกลม เว้าเข้า ยาวประมาณ 2 ซม. เกสรเพศผู้สีเหลือง ยาวประมาณ 3.5 มม. ผลย่อยรูปขอบขนาน ยาว 1.5–3 ซม. มีสันตามยาว คอดตามเมล็ด ก้านผลย่อยยาว 5–12 ซม. มี 2–10 เมล็ด รูปไข่ แบน ๆ ยาว 0.8–1.1 ซม.

พบที่อินเดีย ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ในไทยส่วนมากพบทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ ขึ้นตามป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 800 เมตร

ชื่ออื่น   กล้วยไอ้พอน (จันทบุรี); บัวบก (ชลบุรี)