สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

กระถินภูวัว

กระถินภูวัว
วันที่ 9 มีนาคม 2559

Xyris bituberosa Phonsena & Chantar.

Xyridaceae

ไม้ล้มลุก ลำต้นออกเดี่ยว ๆ สูง 40–75 ซม. หัวใต้ดินสีน้ำตาลอมเหลือง กลม มี 2 พู เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2.3 ซม. มี 2–4 ใบ รูปแถบ เรียบไม่มีริ้ว บิดเวียน ยาว 25–37 ซม. ก้านช่อดอกยาว 40–75 ซม. เรียบ บิดเวียนเล็กน้อย ช่อดอกรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 1.2–1.8 ซม. ใบประดับรูปไข่หรือไข่กลับ ยาว 4–8 มม. ใบประดับที่มีดอกมีแอ่งรูปสามเหลี่ยมกว้าง ยาวประมาณ 2 มม. กลีบเลี้ยงคู่ข้างบางใส รูปใบหอก ยาว 5–6 มม. ปลายไม่มีสัน กลีบดอกรูปไข่กลับ ยาว 1–1.2 ซม. ขอบจักชายครุย อับเรณูยาว 2–3 มม. แขนงเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันยาวประมาณ 4 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาว 5–6 มม. แฉกยาวประมาณ 3 มม. ผลสีน้ำตาลเข้ม รูปไข่กลับ ยาว 3–3.5 มม. เมล็ดมีสันตามยาว 13–15 สัน แนวขวาง 1–3 สัน (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ กระถินทุ่ง, สกุล)

พืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนที่บึงกาฬและสกลนคร ขึ้นตามที่ชื้นแฉะในป่าเต็งรัง ความสูง 200–450 เมตร

กระถินภูวัว: ใบเรียบไม่มีริ้ว หัวใต้ดินกลม มี 2 พู ขอบกลีบดอกจักชายครุย ใบประดับรูปไข่หรือไข่กลับ มีแอ่งรูปสามเหลี่ยมกว้าง (ภาพ: พงษ์ศักดิ์ พลเสนา)



เอกสารอ้างอิง

Phonsena, P., P. Chantaranothai and A. Meesawat. (2013). Revision of Xyris L. (Xyridaceae) in Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 41: 110–111.