อุทยานแห่งชาติภูสระดอกบัว เป็นอุทยานแห่งชาติ     มีเนื้อที่อยู่บนแนวเขตรอยต่อ 3 จังหวัด คือ อำเภอนิคมคำสร้อย อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร อำเภอชานุมาร และอำเภอเสนานิคม จังหวัดอุบลราชธานีมีเนื้อที่ประมาณ 232 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 145,000 ไร่

ประวัติความเป็นมา

          ในอดีต ประมาณ ปี พ.ศ. 2508 - 2525 พื้นที่ป่าอันอุดมสมบูรณ์แห่งนี้ เคยเป็นที่แทรกซึมของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ นับได้ว่าเป็นขุมกำลังที่มีความสำคัญอีกแห่งหนึ่งของประเทศ จึงไม่มีราษฎรบุกรุกเข้าทำกินในพื้นที่    ในปี พ.ศ. 2525   เมื่อเหตุการณ์คลี่คลายลง ผกค. เข้ามอบตัวต่อทางราชการ ทางการจึงจัดสรรที่ดินทำกินให้กับราษฎรบริเวณบ้านน้อมเกล้า ตำบลบุงค้า อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร  และที่บ้านภูผาหอม ตำบลเหล่าหมี อำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร จากนั้นปัญหาต่างๆ ด้านป่าไม้ ก็ตามมาไม่ว่าจะเป็นการจับจอง บุกรุก แผ้วถางป่าการลักลอบตัดไม้ทำลายป่า ด้วยเกรงว่าปัญหาเหล่านี้จะลุกลามออกไป ในช่วงปี พ.ศ. 2525 ป่าไม้อำเภอดอนตาลได้เสนอเรื่องต่อจังหวัดมุกดาหาร และป่าไม้อำเภอเลิงนกทา ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับภูลำกลาง ภูสระดอกบัว และภูผาแต้ม เพื่อเสนอเรื่องต่อทางจังหวัดยโสธร ให้จัดเป็นแหล่งท่องเที่ยว      จากเหตุผลความเหมาะสมนานับประการ     ก่อประโยชน์ทั้งความมุ่งมั่นที่จะอนุรักษ์ผืนป่าแห่งนี้ไว้เป็นสมบัติของชาติ      และอนุชนรุ่นหลังได้เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้    ทั้งที่ยังเป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของผู้คนโดยทั่วไป กองอุทยานแห่งชาติ (เดิม)   จึงทำการสำรวจอย่างจริงจัง ในปี พ.ศ. 2531  และเริ่มดำเนินการ จัดตั้ง ตั้งแต่ปี 2532 เป็นต้นมา และได้ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติในปีพ.ศ. 2525 โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 109 ตอนที่ 126 ลงวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ.2535 นับเป้นอุทยานแห่งชาติแห่งที่ 77 ของประเทศ