อุทยานแห่งชาติภูเรือ มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่อำเภอภูเรือ และอำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย อาณาเขตด้านทิศเหนืออยู่ติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว รูปพรรณสันฐานของภูเรือมีรูปร่างลักษณะเหมือนนาวาใหญ่บนยอดดอยสูง แลดูเป็นภูผาสีสันสะดุดตาบางก้อนมีลักษณะเหมือนถูกปั้นแต่งไว้ชาวบ้านเรียกว่า กว้านสมอ โดยรอบๆจะเห็นยอดดอยเป็นขุนเขาน้อยใหญ่ใกล้เคียง มีฝ้าขาวด้วยละอองน้ำ หมอก ปกคลุมไว้ท่ามกลางป่าอันอุดมสมบูรณ์    อุทยานแห่งชาติภูเรือมีเนื้อที่ประมาณ 121 กิโลเมตร หรือ 75,525 ไร่

ประวัติความเป็นมา

         ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2519 อธิบดีกรมป่าไม้    (นายประดิษฐ์ วนาพิทักษ์) เดินทางมาราชการที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึง ปลัดจังหวัดเลย   (นายสุจินต์ เพชรดี) ได้ให้ความเห็นว่า ควรส่งเสริมป่าภูเรือให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัด     จากนั้นจังหวัดเลยจึงให้ทางอำเภอภูเรือสำรวจพื้นที่ป่าภูเรือ ซึ่งอำเภอภูเรือได้รายงานถึงจังหวัดเลย ตามหนังสือที่ ลย.58/2165 ลงวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ.2519 ว่าพื้นที่ป่าภูเรือ มีทรัพยากรธรรมชาติที่สวยงามสำคัญหลายแห่ง   เช่น  ป่าไม้  น้ำตก   ทิวทัศน์เหมาะที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติได้ กองอุทยานแห่งชาติ  กรมป่าไม้   จึงได้มีคำสั่งที่ 391/2520 ลงวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2520 ให้นายมโน มนูญสราญ พนักงานป่าไม้ 2 ไปทำการสำรวจหาข้อมูลเบื้องต้น ของป่าภูเรือ   ท้องที่อำเภอภูเรือ   และอำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย ปรากฏว่าป่าแห่งนี้อยู่ในเขตป่าหมายเลข   23 ตามมติคณะรัฐมนตรี  เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ.2506 ให้รักษาไว้ให้เป็นป่าถาวรของชาติ พื้นที่ป่าภูเรือประกอบด้วยทิวเขาสูง สลับซับซ้อนเรียงรายเป็นรูปต่าง ๆ   น่าพิศวง    สลับกับที่ราบเป็นบางส่วน สาเหตุที่ขนานนามว่า “ภูเรือ” เพราะมีภูเขาลูกหนึ่งมีชะโงกผายื่นออกมาดูคล้ายสำเภาใหญ่ และที่ราบบนยอดเขามีลักษณะคล้ายท้องเรือตลอดจนมีเอกลักษณ์ทางธรรมชาติและทิวทัศน์ที่สวยงาม เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติตามรายงานผลการสำรวจ ลงวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ.2520

              
                                                 ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว
            กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ได้นำเสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ มีมติในการประชุมครั้งที่ 2/2521 เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ.2521    เห็นชอบให้กำหนดพื้นที่ป่าดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติ      โดยได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าภูเรือในท้องที่ตำบลอาชี ตำบลท่าลี่ อำเภอท่าลี่ และตำบลลาดค่าง ตำบลหนองบัว ตำบลร่องจิก อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย ให้เป็นอุทยานแห่งชาติในปี พ.ศ. 2522 ซึ่งประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 96 ตอนที่ 124 ลงวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ.2522 นับเป็นอุทยานแห่งชาติที่ 16 ของประเทศ