สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



พะยอม  สกุล
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Shorea Roxb. ex C.F.Gaertn.

Dipterocarpaceae

ไม้ต้น มีหูใบ ใบเรียงเวียน บางครั้งมีตุ่มใบ เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ดอกเรียงเวียนข้างเดียวกัน ใบประดับร่วงเร็ว กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม 3 กลีบในเรียวแคบและยาวกว่าคู่นอกเล็กน้อย กลีบดอก 5 กลีบ บิดเวียน แยกกันหรือเชื่อมติดกันที่โคน เกสรเพศผู้มี 10 หรือ 15 อัน หรือจำนวนมาก เรียง 2–3 วง โคนก้านชูอับเรณูแผ่กว้าง อับเรณูส่วนมากมี 4 ช่อง รูปกลม ๆ คู่ในขนาดเล็กกว่า ปลายแกนอับเรณูเป็นรยางค์ รังไข่มักคอดเว้า ไร้ฐานยอดเกสรเพศเมีย (stylopodium) ยอดเกสรเพศเมียขนาดเล็ก เรียบหรือจัก 3 พู ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว ปลายมีติ่งแหลม กลีบเลี้ยงส่วนมากขยายเป็นปีกยาว 3 ปีก ปีกสั้น 2 ปีก โคนหนา เรียงซ้อนเหลื่อม

สกุล Shorea อยู่ภายใต้เผ่า Shoreae ที่โคนกลีบเลี้ยงในผลเรียงซ้อนเหลื่อม แยกเป็นกลุ่มย่อยหลายกลุ่มตามลักษณะเปลือก เนื้อไม้ สิ่งปกคลุม ปลายแกนอับเรณู จำนวนเกสรเพศผู้ รูปร่างและจำนวนอับเรณู และฐานก้านเกสรเพศเมีย มีประมาณ 195 ชนิด พบที่ศรีลังกา อินเดีย พม่า จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ในไทยมี 24 ชนิด ชื่อสกุลตั้งเป็นเกียรติแก่ขุนนางชาวอังกฤษ Sir John Shore Teignmouth (1751–1834) อดีตนายทหารที่ทำงานให้กับบริษัทอีสต์อินเดียที่เบงกอล


เอกสารอ้างอิง

Ashton, P.S. (1982). Dipterocarpaceae. In Flora Malesiana Vol. 9: 493.

Pooma, R. and M. Newman. (2001). Checklist of Dipterocarpaceae in Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 156–177.

Smitinand, T., J.E. Vidal and P.H. Hô. (1990). Dipterocarpaceae. Flore du Cambodge, du Laos et du Vietnam. 25: 84–104.