สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ตะเคียนทอง  สกุล
วันที่ 31 ตุลาคม 2559

Hopea Roxb.

Dipterocarpaceae

ไม้ต้น มักมีพูพอนหรือรากค้ำยัน เปลือกเรียบหรือแตกเป็นแผ่น สีน้ำตาลดำ ชันใสหรือขุ่น หูใบขนาดเล็ก ร่วงเร็ว ใบเรียงเวียน เส้นแขนงใบแบบขนนกหรือเส้นใบแซม เส้นแขนงใบย่อยส่วนมากแบบขั้นบันได มักมีตุ่มใบ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ดอกเรียงสลับด้านเดียว ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม กลีบคู่นอกยาวกว่าสามกลีบในเล็กน้อย ดอกสีขาว ครีมอมเหลือง หรือแดง มี 5 กลีบ ร่วงติดกัน บิดเวียน เกสรเพศผู้ 10–15 อัน เรียง 1–2 วง อับเรณูมี 4 ช่อง รูปกลม ๆ คู่ในมักสั้นกว่าคู่นอก ก้านชูอับเรณูสั้น แกนอับเรณูมีรยางค์ยาว ก้านชูอับเรณูแผ่กว้างช่วงโคน ส่วนมากฐานเกสรเพศเมียไม่ชัดเจน ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มหรือจัก 3 พู ไม่ชัดเจน ผลแบบเปลือกแข็งเมล็ดเดียว โคนกลีบเลี้ยงหนา กลีบเลี้ยงขยายเป็นปีกยาว 2 ปีก รูปใบพาย ปีกสั้น 3 ปีก รูปรีถึงรูปใบหอก หรือไม่ขยายเป็นปีกทั้ง 5 กลีบ ปลายผลมีติ่งแหลม

สกุล Hopea อยู่ภายใต้เผ่า Shoreae ที่โคนกลีบเลี้ยงในผลเรียงซ้อนเหลื่อม แยกเป็น sect. Dryobalanoides เส้นแขนงใบแบบกึ่งหรือเส้นใบแซม ฐานก้านเกสรเพศเมียไม่คอดเว้า และ sect. Hopea เส้นแขนงใบแบบขนนก เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ฐานก้านเกสรเพศเมียคอดเว้าหรือไม่คอด มีประมาณ 100 ชนิด พบที่อินเดีย ศรีลังกา พม่า จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ในไทยมีประมาณ 20 ชนิด ชื่อสกุลตั้งตามนักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน David Heinrich Hoppe (1760–1846)


เอกสารอ้างอิง

Ashton, P.S. (1982). Dipterocarpaceae. In Flora Malesiana Vol. 9: 391–436.

Pooma, R. and M. Newman. (2001). Checklist of Dipterocarpaceae in Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 140–152.

Smitinand, T., J.E. Vidal and P.H. Hô. (1990). Dipterocarpaceae. Flore du Cambodge, du Laos et du Vietnam. 25: 62–84.