ไม้ล้มลุก สูง 10–60 ซม. ลำต้นและใบส่วนมากมีสีน้ำตาลแดงอมม่วงและเขียว ส่วนต่าง ๆ มีขนหยาบแผ่ออก ส่วนมากไม่แตกกิ่ง ใบเรียงตรงข้ามช่วงคนต้น ช่วงบนเรียงเวียน รูปไข่กลับ รูปไข่กลับแกมรูปขอบขนาน หรือรูปใบหอก กว้าง 0.3–1.2 ซม. ยาว 1–5 ซม. ขอบเรียบหรือจักซี่ฟันห่าง ๆ 2–3 ซี่ ปลายมนหรือกลม พบน้อยที่ปลายแหลม โคนเรียวสอบจรดก้านใบ ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ ใบประดับคล้ายใบ ใบประดับย่อยมี 2 อัน คล้ายขนแข็ง ยาว 1–2 มม. กลีบเลี้ยงรูปใบพาย ยาว 1–1.5 ซม. ขอบด้านล่างแยกออก ปลายเรียวแหลม กลีบลดรูปเป็นติ่ง ดอกรูปลำโพง ยาว 2.5–3.5 ซม. หลอดกลีบดอกสีม่วงอมแดงหรือเหลือง กลีบบนแยกเป็น 2 พู กลีบล่าง 3 กลีบ กลีบรูปกลม กว้างยาว 3–4 มม. สีขาวหรือชมพูอ่อน เกสรเพศผู้อันยาว 2 อัน อันสั้น 2 อัน ติดที่โคนหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูช่วงปลายมีขนคล้ายขนแกะหนาแน่น อับเรณูขนาดไม่เท่ากัน โคนมีรยางค์สั้น ๆ ก้าน รังไข่เกลี้ยง มี 2 ช่อง ฝ่อ 1 ช่อง เกสรเพศเมียเรียวยาวรูปลิ้น ผลแห้งแตก รูปขอบขนาน ยาว 0.8–1 ซม. ปลายเป็นติ่ง เมล็ดจำนวนมาก รูปไข่ ยาวประมาณ 0.6 มม.

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคเหนือที่ตาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่เลย (ภูกระดึง นาแห้ว) ภาคตะวันออกที่อุบลราชธานี ศรีสะเกษ และภาคตะวันตกเฉียงใต้ที่กาญจนบุรี ขึ้นตามทุ่งหญ้าในป่าแคระหรือป่าสนเขา ความสูงถึงประมาณ 1300 เมตร

สกุล Centranthera R.Br. มีประมาณ 12 ชนิด พบในเอเชียและออสเตรเลีย ในไทยมี 3 ชนิด คือ C. tranquebarica (Spreng.) Merr., C. siamensis T.Yamaz. และ C. cochinchinensis (Lour.) Merr. ซึ่งแยกเป็นชนิดย่อย subsp. lutea (Hara) T.Yamaz. เคยอยู่ภายใต้วงศ์ Scrophulariaceae ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก "kentron" เดือย และ "anthera" อับเรณู ตามลักษณะของโคนอับเรณูที่มีเดือย