สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



กระเช้ายะลา
วันที่ 1 มีนาคม 2559

Aristolochia yalaensis Phuph.

Aristolochiaceae

ไม้เถาล้มลุก มีขนสั้นนุ่มตามลำต้น และแผ่นใบด้านล่าง ใบรูปไข่ ยาว 7–12 ซม. เส้นโคนใบข้างละ 2–3 เส้น ก้านใบยาว 4–6 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจะ ยาวได้ถึง 4.5 ซม. ก้านช่อสั้น มี 3–5 ดอก ใบประดับรูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 3.5–5 มม. โคนโอบรอบก้านดอก ก้านดอกยาวประมาณ 5 มม. ดอกสีครีมอมเขียว มีขนละเอียด ปากหลอดกลีบสีม่วงอมแดง หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 4 มม. งอขึ้น กลีบรูปใบหอก ยาวประมาณ 1 ซม. ปลายกลีบมน เว้าตื้น ๆ มีขนสั้นนุ่มด้านใน กระเปาะรูปรีกว้าง ยาวประมาณ 3 มม. เส้าเกสรยาวประมาณ 0.8 มม. ผลอ่อนรูปขอบขนาน

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่บันนังสตา จังหวัดยะลา ขึ้นเกาะเลื้อยบนเขาหินปูนเตี้ย ๆ ในป่าดิบชื้น ความสูงประมาณ 200 เมตร อนึ่ง ตัวอย่างพรรณไม้จากจังหวัดยะลา (Middleton et al. 3539 - BKF) คล้ายกระเช้ายะลา แต่ช่อดอกสั้น และดอกสีม่วงอมแดง อาจจะเป็นชนิดเดียวกัน หรือเป็นชนิด A. minutiflora Ridl. ex Gamble ที่พบในมาเลเซีย

กระเช้ายะลา: ช่อดอกแบบช่อกระจะ กลีบรวมสีครีมอมเขียว (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Do, T., C. Neinhuis and S. Wanke. (2014). New synonym of Aristolochia cambodiana Pierre ex Lecomte. Thai Forest Bulletin (Botany) 42: 96–99.

Do, T., C. Neinhuis, S. Wanke and R. Pooma. (2015). Aristolochia phuphathanaphongiana: a new species from southwestern Thailand. Nordic Journal of Botany 33: 567–571. doi 10.1111/njb.00889

Phuphathanaphong, L. (1987). Aristolochiaceae. In Flora of Thailand Vol. 5(1): 1–31.

Phuphathanaphong, L. (2006). New taxa of Aristolochia (Aristolochiaceae) from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 34: 179–194.