| | Aristolochia yalaensis Phuph. |
|
ไม้เถาล้มลุก มีขนสั้นนุ่มตามลำต้น และแผ่นใบด้านล่าง ใบรูปไข่ ยาว 7–12 ซม. เส้นโคนใบข้างละ 2–3 เส้น ก้านใบยาว 4–6 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจะ ยาวได้ถึง 4.5 ซม. ก้านช่อสั้น มี 3–5 ดอก ใบประดับรูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 3.5–5 มม. โคนโอบรอบก้านดอก ก้านดอกยาวประมาณ 5 มม. ดอกสีครีมอมเขียว มีขนละเอียด ปากหลอดกลีบสีม่วงอมแดง หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 4 มม. งอขึ้น กลีบรูปใบหอก ยาวประมาณ 1 ซม. ปลายกลีบมน เว้าตื้น ๆ มีขนสั้นนุ่มด้านใน กระเปาะรูปรีกว้าง ยาวประมาณ 3 มม. เส้าเกสรยาวประมาณ 0.8 มม. ผลอ่อนรูปขอบขนาน
พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่บันนังสตา จังหวัดยะลา ขึ้นเกาะเลื้อยบนเขาหินปูนเตี้ย ๆ ในป่าดิบชื้น ความสูงประมาณ 200 เมตร อนึ่ง ตัวอย่างพรรณไม้จากจังหวัดยะลา (Middleton et al. 3539 - BKF) คล้ายกระเช้ายะลา แต่ช่อดอกสั้น และดอกสีม่วงอมแดง อาจจะเป็นชนิดเดียวกัน หรือเป็นชนิด A. minutiflora Ridl. ex Gamble ที่พบในมาเลเซีย
| | | | | | กระเช้ายะลา: ช่อดอกแบบช่อกระจะ กลีบรวมสีครีมอมเขียว (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)
|
|
|
เอกสารอ้างอิง | Do, T., C. Neinhuis and S. Wanke. (2014). New synonym of Aristolochia cambodiana Pierre ex Lecomte. Thai Forest Bulletin (Botany) 42: 96–99. |
| Do, T., C. Neinhuis, S. Wanke and R. Pooma. (2015). Aristolochia phuphathanaphongiana: a new species from southwestern Thailand. Nordic Journal of Botany 33: 567–571. doi 10.1111/njb.00889 |
| Phuphathanaphong, L. (1987). Aristolochiaceae. In Flora of Thailand Vol. 5(1): 1–31. |
| Phuphathanaphong, L. (2006). New taxa of Aristolochia (Aristolochiaceae) from Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 34: 179–194. |