สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

หญ้ารักนา

หญ้ารักนา  สกุล
วันที่ 30 ตุลาคม 2560

Ludwigia L.

Onagraceae

ไม้ล้มลุกหรือไม้พุ่มเตี้ย บางครั้งทอดนอนมีรากตามข้อ หรือเป็นไม้น้ำมีรากหายใจคล้ายฟองน้ำ หูใบขนาดเล็ก ร่วงเร็ว ใบเรียงเวียน ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ หรือออกที่ปลายกิ่งเป็นช่อแบบช่อกระจะหรือช่อเชิงลด กลีบเลี้ยงติดทน ส่วนมากมี 4–5 กลีบ กลีบดอกส่วนมากจำนวนเท่ากลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้จำนวนเท่าหรือเป็นสองเท่าของกลีบเลี้ยง อับเรณูส่วนมากติดไหวได้ รังไข่ใต้วงกลีบ จำนวนช่องส่วนมากเท่าจำนวนกลีบเลี้ยง ก้านเกสรเพศเมียมีอันเดียว ยอดเกสรเป็นตุ่ม เรียบหรือจักเป็นพู ผลแห้งแตก เมล็ดขนาดเล็ก จำนวนมาก เรียงแถวเดียวหรือหลายแถว ไม่มีกระจุกขน

สกุล Ludwigia มี 82 ชนิด พบทั่วไปทั้งในเขตร้อนและเขตอบอุ่น ในไทยมี 6 ชนิด หลายชนิดเป็นวัชพืช และหลายชนิดพบเป็นไม้น้ำประดับในตู้ปลา ชื่อสกุลตั้งตามนักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน Christian Gottlieb Ludwig (1709–1773)


หญ้ารักนา
วันที่ 30 ตุลาคม 2560

Ludwigia octovalvis (Jacq.) P.H.Raven

Onagraceae

ไม้ล้มลุกหรือคล้ายไม้พุ่มเตี้ย มีเนื้อไม้ที่โคน สูงได้ถึง 4 ม. แตกกิ่งจำนวนมาก มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งอ่อน แผ่นใบ ก้านดอก กลีบเลี้ยง และผล ใบรูปไข่กลับถึงรูปแถบ ยาว 1–14 ซม. ปลายแหลมยาว โคนรูปลิ่ม ก้านใบยาวได้ถึง 1 ซม. ดอกส่วนมากออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่หรือรูปขอบขนาน ยาว 0.6–1.5 ซม. ดอกสีเหลือง กลีบรูปไข่กลับกว้าง ยาว 0.6–1.7 ซม. เกสรเพศผู้ 8 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 1–4 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาวเท่า ๆ ก้านชูอับเรณู ยอดเกสรจัก 4 พู ผลรูปทรงกระบอก ยาว 1.7–4.5 ซม. มีสันตามยาว 8 สัน เปลือกบาง ก้านผลยาวได้ถึง 1 ซม. เมล็ดเรียง 2 แถวหรือหลายแถว

พบในอเมริกา แอฟริกา ยุโรป เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ขึ้นตามที่โล่งที่ชื้นแฉะ ริมแหล่งน้ำ ความสูงถึงประมาณ 2200 เมตร มีความผันแปรสูง บางครั้งแยกเป็นหลายชนิดย่อย มีสรรพคุณด้านสมุนไพรหลายอย่าง

ชื่อพ้อง  Oenothera octovalvis Jacq.

ชื่อสามัญ  Primrose willow

ชื่ออื่น   ตับแดง (ภาคใต้); เทียนน้ำ (ตรัง, ปัตตานี); พญารากดำ (นราธิวาส); หญ้ารักนา (ภาคเหนือ)

หญ้ารักนา: ใบเรียงเวียน มีขนสั้นนุ่มกระจาย ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ ผลรูปทรงกระบอก มีสันตามยาว กลีบเลี้ยงติดทน (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)



เอกสารอ้างอิง

Boufford, D. and P.H. Raven. (2014). Onagraceae. In Flora of Thailand Vol. 11(4): 601–607.