สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

พุดฝรั่ง

พุดฝรั่ง  สกุล
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Tabernaemontana L.

Apocynaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น ใบเรียงตรงข้าม บางครั้งขนาดไม่เท่ากัน มีแผ่นคล้ายหูใบตามซอกใบ ช่อดอกแบบช่อกระจุก บางครั้งมีดอกเดียว กลีบเลี้ยง 5 กลีบ โคนด้านในมีแผ่นเกล็ด กลีบดอก 5 กลีบ เรียงซ้อนทับด้านซ้ายในตาดอก ดอกบานรูปดอกเข็ม เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดภายในหลอดกลีบ ก้านชูอับเรณูสั้น โคนอับเรณูเว้ารูปหัวใจ ไม่แนบติดเกสรเพศเมีย ไม่มีจานฐานดอก คาร์เพล 2 อัน แยกกัน ปลายเชื่อมติดกันเป็นก้านเกสรเพศเมีย ผลแตกแนวเดียวออกเป็นคู่ เมล็ดมีเยื่อหุ้ม

สกุล Tabernaemontana มีประมาณ 100 ชนิด พบในเขตร้อน ในไทยมี 9 ชนิด หลายชนิดนิยมปลูกเป็นไม้ประดับ และมีหลายชนิดที่นำเข้ามาปลูกเป็นประดับ มีหลากพันธุ์ เช่น พุดเศรษฐี T. pachysiphon Stapf มีถิ่นกำเนิดในแอฟริกา พุดดาราราย T. cerifera Pancher & Sebert มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะนิวแคลิโดเนีย ทางตอนใต้ของแปซิฟิก และพุดนวลจันทร์ Tabernaemontana ‘White Moon’ ชื่อสกุลตั้งตามนักพฤกษศาสตร์และสมุนไพรชาวเยอรมัน Jacobus Theodorus (1525–1590) ซึ่งถูกเรียกขานว่า Tabernaemontanus เนื่องจากเกิดบนภูเขา


พุดฝรั่ง
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Tabernaemontana pandacaqui Lam.

Apocynaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น อาจสูงได้ถึง 10 ม. กิ่งมีช่องอากาศและขนสั้นนุ่มประปราย ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 3–14 ซม. ปลายเแหลมยาวหรือยาวคล้ายหาง ก้านใบยาว 0.3–2 ซม. ช่อดอกยาว 4–10 ซม. ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ หรือไม่มีกลิ่นหอม ตาดอกปลายมนหรือกลม กลีบเลี้ยงรูปไข่ ปลายมนหรือแหลม ยาว 1.5–3 มม. ขอบมีขนอุยหรือไม่มี หลอดกลีบดอกยาว 1–2.3 ซม. มักบิดเวียน ด้านในเกลี้ยง กลีบยาว 1–1.7 ซม. เกสรเพศผู้ติดเหนือกึ่งกลางหลอดกลีบดอก อับเรณูยาวได้ถึง 3 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาว 1–1.6 มม. รวมยอดเกสร ผลรูปรี เบี้ยว มีสันตามยาว ยาว 2–7 ซม. เมล็ดจำนวนมาก รูปรี ยาว 0.5–1 ซม.

พบที่จีนตอนใต้ ไต้หวัน ภูมิภาคมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ นิวกินี ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิก ในไทยพบแทบทุกภาค โดยเฉพาะตามเขาหินปูนทางภาคใต้ ความสูงถึงประมาณ 850 เมตร เป็นไม้ประดับทั่วไป

ชื่อพ้อง  Tabernaemontana cumingiana A.DC.

ชื่อสามัญ  Windmill bush

ชื่ออื่น   พุดฝรั่ง, มะลิฝรั่ง (กรุงเทพฯ)

พุดฝรั่ง: ช่อดอกแบบช่อกระจุก ตาดอกปลายมนหรือกลม ผลรูปรี เบี้ยว มีสันตามยาว (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)



เอกสารอ้างอิง

Middleton, D.J. (1999). Apocynaceae. In Flora of Thailand Vol. 7(1): 27–36.