ไม้ล้มลุก ขึ้นบนพื้นดินหรือหิน มีเหง้า ไม่มีลำต้น ใบออกที่โคน ช่อดอกแบบช่อกระจุกหรือคล้ายช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบ ใบประดับ 2 ใบ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ แยกจรดโคน หรือเชื่อมติดกันคล้ายมี 3 กลีบ กลีบดอกรูปปากเปิด หลอดกลีบกว้าง สั้นกว่ากลีบดอก กลีบบน 2 กลีบ กลีบล่าง 3 กลีบ ขนาดเท่า ๆ กัน หรือกลีบล่างยาวกว่ากลีบบน เกสรเพศผู้ 2 อัน ติดที่โคนหลอดกลีบด้านล่าง ไม่ยื่นพ้นปากหลอด ปลายอับเรณูเชื่อมติดกัน แตกตามยาว เกสรเพศผู้ที่เป็นหมันติดด้านบนหลอดกลีบหรือไม่มี ไม่มีจานฐานดอก ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม ผลแห้งแตกเป็น 2 ซีก ยาวเท่า ๆ กลีบเลี้ยง เมล็ดจำนวนมากขนาดเล็ก ไม่มีรยางค์

สกุล Petrocosmea มี 32 ชนิด พบที่อินเดีย จีน พม่า เวียดนาม ในไทยมี 6 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “petros” หิน และ “kosmos” ประดับ หมายถึงพืชที่มักขึ้นคล้ายเป็นไม้ประดับบนหิน

ไม้ล้มลุก มีขนหนาแน่นตามก้านใบ แผ่นใบทั้งสองด้าน ช่อดอก ก้านดอก และกลีบเลี้ยง ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาวได้ถึง 17 ซม. ขอบจักซี่ฟัน ปลายแหลมหรือมน โคนกลม เบี้ยว ก้านใบยาวได้ถึง 13 ซม. ช่อดอกคล้ายช่อซี่ร่ม มีได้ถึง 7 ดอก ก้านช่อดอกยาวได้ถึง 10 ซม. ใบประดับรูปใบหอก ยาวประมาณ 2 มม. ก้านดอกยาว 1–2 ซม. กลีบเลี้ยงแยกเป็น 3 ส่วน กลีบบน ยาว 3–5 มม. กลีบคู่ล่างรูปสามเหลี่ยม ยาว 1.5–2 มม. ดอกสีขาว โคนกลีบบนด้านในมีปื้นสีเหลือง โคนกลีบล่างมีปื้นสีเหลืองเข้ม ด้านนอกมีขนละเอียด หลอดกลีบยาว 4–5 มม. กลีบคู่บนเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 6 มม. 3 กลีบล่างเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 8 มม. ก้านชูอับเรณูมีขนละเอียด ปลายอับเรณูมีจะงอยสั้น ๆ เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน 3 อัน รังไข่และโคนก้านเกสรเพศเมียมีขนประปราย ผลยาว 5–7 มม.

พบที่จีนตอนใต้ พม่า และภาคเหนือของไทยที่เชียงใหม่ และลำปาง ขึ้นตามริมลำธารในป่าดิบเขา ความสูง 1000–1500 เมตร แยกเป็น var. crinita W.T.Wang กลีบเลี้ยงด้านนอกมีขนคล้ายขนแกะ พบที่จีนตอนใต้ ลักษณะทั่วไปคล้ายกับจอกหินน้อย P. heterophylla B.L.Burtt ที่ใบค่อนข้างใหญ่ แผ่นใบมีตุ่มนูนใหญ่ หรือใบขนาดเล็กมีตุ่มละเอียด โคนกลีบดอกด้านล่างสีม่วงเข้ม เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่ดอยเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่

ชื่ออื่น   ขาวกำมะหยี่, จอกหินดอกขาว (ทั่วไป)