Index to botanical names
กกรังกา
Cyperaceae
กกล้มลุก มีเหง้าหรือไหล ลำต้นตรงหรือรูปสามเหลี่ยม ใบที่โคนเรียงสามด้าน ไม่มีลิ้นกาบ วงใบประดับคล้ายใบติดที่โคนช่อดอก ช่อดอกออกที่ยอด ออกเดี่ยว ๆ หรือแยกแขนง ช่อย่อยแบบซี่ร่ม คล้ายนิ้วมือ ช่อเชิงลด หรือช่อกระจุกแน่น กาบช่อดอกเรียงสองแถว กาบที่โคนไม่มีดอก ดอกสมบูรณ์เพศ ไม่มีกลีบรวมหรือลดรูป เกสรเพศผู้ส่วนมากมี 3 อัน ก้านเกสรเพศเมียต่อเนื่องจากรังไข่ ยอดเกสรส่วนมากมี 3 อัน ผลแห้งเมล็ดล่อนรูปสามเหลี่ยม สกุล Cyperus อยู่ภายใต้เผ่า Cypereae มีมากกว่า 500 ชนิด ส่วนมากพบในเขตร้อน ในไทยมี 47 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “kyperion" หรือ "kyperos” เป็นชื่อที่ใช้เรียกพืชพวกกก
กกมีเหง้า ลำต้นสั้นแตกกอ รูปสามเหลี่ยมหรือตรงช่วงโคน ใบลดรูปเป็นกาบ กาบใบยาว 10–20 ซม. ปลายตัด เบี้ยว ก้านช่อยาว 0.5–1.7 ม. มีขนสาก วงใบประดับมี 15–25 อัน ยาวเท่า ๆ กัน รูปแถบ ยาว 20–50 ซม. ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงออกที่ยอด แผ่กว้าง 15–30 ซม. ช่อแขนงย่อยออกเป็นกระจุกคล้ายซี่ร่ม ยาว 7–10 ซม. ช่อแขนงรองยาว 1–1.5 ซม. ช่อดอกย่อยเป็นกระจุก 3–10 ช่อ รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 3–9 มม. แบน ๆ กาบรูปไข่ สีเขียวอ่อนหรือมีแต้มสีน้ำตาล ยาวประมาณ 2 มม. ปลายแหลม แกนกลางเป็นสัน ดอกจำนวนมาก เกสรเพศผู้ 3 อัน ยอดเกสรเพศเมีย 3 อัน ผลรูปไข่ เป็นสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 0.8 มม. ผิวมีตุ่มเล็ก ๆ กระจายมีถิ่นกำเนิดในแอฟริกาตะวันออกและคาบสมุทรอาหรับ เป็นไม้น้ำประดับทั่วไปในเขตร้อนหรือเป็นวัชพืช
ชื่อสามัญ Umbrella plant
ชื่ออื่น หญ้ากก (กรุงเทพฯ)
กกรังกา: ใบลดรูปเป็นกาบ ส่วนที่โผล่พ้นดินขึ้นมาเป็นส่วนของก้านช่อดอกคล้ายลำต้นและใบ ใบประดับคล้ายใบ มี 15–25 อัน ยาวเท่า ๆ กัน (ภาพ: มานพ ผู้พัฒน์)
Dai, L.K., G.C. Tucker and D.A. Simpson. (2010). Cyperaceae (Cyperus) In Flora of China Vol. 23: 219, 228.
Simpson, D.A. and T. Koyama. (1998). Cyperaceae. In Flora of Thailand Vol. 6(4): 345–387.