
ชื่อวิทยาศาสตร์
Azadirachta
siamensis Valeton
ชื่อวงศ์ Meliaceae
ชื่อสามัญ
Neem, Nim, Margosa, yepa,
Tamaka.
ชื่อทางการค้า
-
ชื่อพื้นเมือง สะเดาบ้าน
(ทั่วไป) เดา กระเดา
(ภาคใต้) สะเลียม (ภาคเหนือ)

เป็นไม้ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่
เรือนยอดเป็นพุ่มหนาทึบตลอดปี
ให้ร่มเงาดีมีระบบรากหยั่งลึก
ชอบแสง มีลำต้นสั้น
รูปทรง (เรือนยอด)
แผ่กว้างรูปไข่
ใบ สีเขียวเข็มหนาทึบ
ขอบใบหยักเล็กน้อยหรือเกือบเรียบใบเรียงตัวแบบสลับ
ใบย่อยเรียงตัวแบบตรงกันข้าม
ดอก เป็นช่อโตตามง่ามใบ
ตอนปลายกิ่ง
ดอกมีกลีบดอกและกลีบเลี้ยง
อย่างละ 5 กลีบ
สี เทา
กลิ่น หอมอ่อน
ๆ
ออกดอก ระหว่างเดือน ธ.ค. -
มี.ค.
ผล มีลักษณะกลมคล้ายผลองุ่น
มีขนาดยาว 1-2 ซม. กว้าง
1 ซม.
มีรสหวานเล็กน้อย
ผลลูกสีเหลืองอมเขียว
ผลแก่ ระหว่างเดือน
ธ.ค. - มี.ค.
ไม้สะเดาพบขึ้นในป่าแล้งทั่ว
ๆ ไป ในประเทศอินเดีย
ปากีฯ ศรีลังกา อินโด
ไทยและพม่า

การขยายพันธุ์และการผลิตกล้า
การขยายพันธุ์ทำได้ทั้งวิธีแบบไม่อาศัยเพศ
ทำได้โดยการขุดหน่อจากราก
มาชำในแปลง และอาศัยเพศทำได้โดยการเพาะเมล็ด
ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการปลูก
ดิน
สามารถขึ้นได้ในสภาพดินที่มีความแห้งแล้ง
ดินหิน ดินเหนียว
และดินตื้น
ความชื้น
-
แสง
ต้องการแสงมาก
การปลูกดูแลบำรุงรักษา
การปลูกกล้าสะเดาที่อยู่ในถุงพลาสติกที่มีอายุค้างปี
ยิ่งมีความเหมาะสม
ในการปลูก การบำรุงรักษา
ควรมีดายวัชพืช
ใส่ปุ๋ยและลิดกิ่ง
การคัดเลือกพื้นที่และเตรียมพื้นที่ปลูก
-
วิธีการปลูกและระยะปลูกที่เหมาะสม
จัดเตรียมกล้าไม้ในเรือนเพาะชำแล้วย้ายไปปลูก
การใช้ระยะปลูกถี่หรือห่าง
ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์
สำหรับประเทศไทยโดยมากระยะปลูกใช้ระยะ
2 x 2 และ 4 x 4
โรคและแมลง
อาจจะมีหนอนกัดกินใบของยอดอ่อนบ้าง
และในระยะจัดเตรียมกล้าจะมีแมลง
เปลี้ยหอยดูดน้ำเลี้ยง
จะพบในช่วงฤดูหนาว
อัตราการเจริญเติบโต
เป็นไม้โตเร็ว
(เป็นไม้ที่มีอัตราการเจริญเติบโตได้ดีมาก)
เปลือกของสะเดามีสารจำพวกน้ำฝาดประมาณ
12-14 % จากการศึกษาค้นคว้า
ในประเทศอินเดียพบว่าน้ำฝาดที่สกัดจากต้นสะเดาใช้ประโยชน์น้ำฝาดได้ดีกว่าน้ำฝาด
ที่ได้จากพืชอื่น
น้ำมันที่ได้จากสะเดานิยมใช้ในการทำสบู่ผสมยารักษาโรค
และเครื่องสำอาง
การเก็บรักษา
-
การแปรรูป
นำไปทำเป็นไม้ท่อน
และไม้แปรรูปใช้ในการก่อสร้าง
และทำเฟอร์นิเจอร์

การตลาด -
การบริโภค -
การนำเข้า -
การส่งออก -
 
การใช้ประโยชน์ทางด้านเนื้อไม้
เหมาะสำหรับการก่อสร้าง
เช่น ทำเสาบ้าน
ฝาบ้าน คาน
และทำเฟอร์นิเจอร์
การใช้ประโยชน์ทางด้านนิเวศน์ ปลูกเป็นแนวกันลม
ให้ร่มเงา
ให้ความร่มรื่น
การใช้ประโยชน์ทางด้านภูมิสถาปัตย์
ใบและดอกสามารถใช้ประกอบอาหารได้
การใช้ประโยชน์ทางด้านโภชนาการ
-
การใช้ประโยชน์ทางด้านสมุนไพร
เป็นยารักษาโรคได้หลายอย่าง
1. เปลือกรากเปลือกต้นและผลอ่อน
เป็นยาเจริญอาหารแก้ไข้มาลาเรีย
2. เปลือกรากเป็นยาสมานแผล
แก้บิด 3.
ก้านใบผสมกับสมุนไพรชนิดอื่นแก้ไข้
4. ใบเป็นยา พอกฝี 5.
ใบเมล็ดเป็นยาฆ่าแมลงฆ่าเชื้อ
6. ใบอ่อนและดอกเป็น
ยาช่วยเจริญอาหารและช่วยย่อยอาหาร
7.
ดอกแก้พิษเลือดกำเดา
บำรุงธาตุ 8.
ผลแก้โรคหัวใจ 9.
รากแก้ลมเสมหะที่แน่นในอก
และจุกคอ 10.
ยางดับพิษร้อน
ในประเทศไทยไม้สะเดาจะขึ้นได้ในดินทุกสภาพพื้นที่แม้กระทั่งพื้นที่แห้งแล้งที่เป็นดินลูกรัง
น้ำไม่ท่วมพื้นที่ที่ฝนตกชุกสะเดาจะเติบโตไม่ดี
น้ำท่วมขังสะเดาจะตายได้
|