ชื่อวิทยาศาสตร์
Toona ciliata M.Roem
ชื่อวงศ์ Meliaceae
ชื่อสามัญ
ยมหอม
ชื่อทางการค้า
Moulmein
Cedar, Cigar-Box Cedar, Indian Mahogany
ชื่อพื้นเมือง ยมฝักดาม
(ภาคเหนือ) เส้ย (กระเหรี่ยง
กาญจนบุรี) สะเดาดง (กาญจนบุรี)
สีเสียดหอม (พิษณุโลก)
สีเสียดอ้ม (ไทย)

เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูงประมาณ
20 เมตร ขึ้นไป โตเร็ว
ลำต้นเปลาตรง สูงชะลูุด
เปลือกหนา สีเทาปนดำ
แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น
มีรูระบายอากาศทั่วไป
รูปทรง (เรือนยอด)
เป็นนุ่มกลมทึบ
ไม่มีกิ่งก้านรอบลำต้น
นอกจากบริเวณเรือนยอด
ใบ เป็นใบประกอบช่อยาว
ใบย่อยมนแกรมรูปไข่
หรือรูปดาบออกตรงข้ามหรือเยื้องกันเล็กน้อย
ยอดใบเรียวแหลม
ดอก มีขนาดเล็ด
ออกรวมกันเป็นช่อยาว ๆ
ตามง่ามใบตอนปลายกิ่ง
สี สีขาวหรือเหลืองอ่อน
กลิ่น -
ออกดอก
-
ผล มีขนาดเล็ก
กลมรี ๆ อุ้มน้ำ
ผลแก่ ผลแก่สีเหลือง
แก่จัดจะแตกและดีดเมล็ดที่มีปีก
ให้หลุดปลิวตามลมไปได้ไกล ๆ
-
มีการกระจายพันธุ์อยู่ในป่าดงดิบและป่าเบญจพรรณขึ้นทั่วไป
โดยเฉพาะตอนเหนือของประเทศไทย
มักจะพบแถบแม่น้ำ ลำธาร
หุบเขาที่มีความชื้นสูง

การขยายพันธุ์และการผลิตกล้า
นิยมใช้เมล็ด
ควรใช้เมล็ดที่เก็บมาได้ใหม่
ๆ
เพาะในกระบะทรายกลีบเมล็ดด้วยทรายอีกครั้งหนึ่งบาง
ๆ ควรให้น้ำวันละ 2 ครั้ง
กล้าไม้อายุ 1 ปี ขึ้นไปสามารถ
ผลิตเหง้าสำหรับย้ายปลูกได้
ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการปลูก
-
ดิน
ดินร่วน
ปนทราย ดินลึก มีอินทรีย์วัตถุุสูง
pH ประมาณ 5.5 - 7.0
ขึ้นได้ทั้งที่รายและที่สูงในระดับ
1,200 ม.
ความชื้น
-
แสง
-
การปลูกดูแลบำรุงรักษา
-
การคัดเลือกพื้นที่และเตรียมพื้นที่ปลูก
-
วิธีการปลูกและระยะปลูกที่เหมาะสม
ไม่ควรปลูกเป็นสวนป่าผืนใหญ่
เพราะหนอนผีเสื้อเจาะยอดจะเข้าทำลายยอดอ่อนทำให้แห้งตาย
ควรปลูกร่วมกับไม้อื่น ๆ
เช่น สะเดาเทียม
โรคและแมลง พบโรค
เน่าคอดิน, โรคราสนิม
ส่วนแมลงศัตรูที่สำคัญ คือ
หนอนผีเสื้อเจาะยอดชนิด Hypsipyla
robusta
โดยตัวหนอนเจาะเข้าทำลายยอดอ่อนทำให้ยอดแห้งตาย
อัตราการเจริญเติบโต
ในสภาวะที่ไม่ถูกหนอนผีเสื้อเจาะยอดทำลายจะมีสภาวะการเจริญเติบโตเร็ว
พอ ๆ กับไม้สัก คือ 10 ปี
อาจมีเส้นผ่าศูนย์กลางระดับอกได้
15-20 ซม.
การเก็บรักษา
-
การแปรรูป
ทำไม้อัดได้ดี

การตลาด -
การบริโภค -
การนำเข้า -
การส่งออก -

การใช้ประโยชน์ทางด้านเนื้อไม้
ใช้ทำกระดานฝา เพดาน
หีบบุหรี่ โครงอานม้า
เครื่องแกะสลัก เครื่องดนตรี
การใช้ประโยชน์ทางด้านนิเวศน์ิ
การใช้ประโยชน์ทางด้านภูมิสถาปัตย์
-
การใช้ประโยชน์ทางด้านโภชนาการ
-
การใช้ประโยชน์ทางด้านสมุนไพร
- เปลือก
มียางไม้ที่เรียกว่า น้ำฝาด
ใช้เป็นยาสมุนไพรสมานแผล
และห้ามเลือด
แก้ไข้และใส่แผล
นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติต่อต้านเชื้อโรค
เชื้อราบางชนิด
- ดอก ใช้เป็นยาขับระดู

|