วนอุทยานต้นสักใหญ่

วนอุทยานต้นสักใหญ่ตั้งอยู่ทางหลวงหมายสายที่ 1047 (ถนนบ้านแก่ง - น้ำปาด) ระหว่างกิโลเมตรที่ 52 - 58 ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าคลองตรอนฝั่งซ้าย ท้องที่บ้านปางเกลือ หมู่ที่ 4 ตำบลน้ำไทร อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ เนื้อที่ 22,000 ไร่ กรมป่าไม้ได้ดำเนินการจัดตั้งเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2512

ประวัติความเป็นมา

เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2470 มีผู้เห็นป้าย “ ต้นสักใหญ่ ” กิโลเมตรที่ 56 - 57 ถนนบ้านแก่ง - น้ำปาด ลึกเข้าไปประมาณ 1 กิโลเมตร บริษัททำไม้ได้ทำรั้วโซ่ล้อมรอบไว้ และในปี พ.ศ. 2495 - 2497 ร.ต.ประเสริฐ พุทธพิทักษ์ ป่าไม้แขวงห้วยแมง สำนักงานป่าไม้แพร่ วัความโต 9.48 เมตรและได้ถ่ายภาพนี้ออกเผยแพร่ให้ประชาชนทราบ พ.ศ. 2511 นายเวทย์ นิจถาวร ผู้ว่า- ราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ ปรับปรุงบริเวณต้นสักใหญ่ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวและพักผ่อนหย่อนใจ ศึกษาหาความรู้ของจังหวัดอุตรดิตถ์ และเสนอกรมป่าไม้ขอดำเนินการจัดตั้งเป็นวนอุทยานต้นสักใหญ่ในเนื้อที่ 1,000 ไร่ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2512 เป็นต้นมา ต่อมา พ.ศ. 2523 สำนักงานป่าไม้จังหวัดอุตรดิตถ์ ขอขยายเนื้อที่วนอุทยานต้นสักใหญ่จาก 1,000 ไร่ เป็น 22,000 ไร่ พ.ศ. 2526 จนกระทั่งปัจจุบันโอนงานบำรุงวนอุทยานต้นสักใหญ่มาให้ป่าไม้เขตพิษณุโลกเป็นผู้ควบคุมดูแล

ภูมิประเทศ

เป็นป่าเบญจพรรณผสมป่าเต็งรังบนเนินเขา และมีภูเขาสลับกันไม่สูงชันมากนัก

อาณาเขต

ทิศเหนือ จด ทางสายปากปาด - น้ำปาด

ทิศใต้ จด ป่าสงวนแห่งชาติป่าคลองตรอนฝั่งขวา

ทิศตะวันออก จด ทางสาย 1047 (บ้านแก่ง - น้ำปาด)

ทิศตะวันตก จด ห้วยแม่ฮ่าง เขตอำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์

ลักษณะพันธุ์ไม้

เป็นป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรัง บริเวณต้นสักใหญ่ประกอบด้วยไม้สักหลายชั้น อายุมีตั้งแต่ขนาดใหญ่ ขนาดย่อมและลูกไม้ นอกจากนี้มีไม้เต็งรัง พยอม แดง ประดู่ ตะแบก เป็นพันธุ์ไม้ชนิดสำคัญที่ขึ้นอยู่ทั่วไป

เส้นทางคมนาคม

จากทางหลวงสายพิษณุโลก - อุตรดิตถ์ ตรงกิโลเมตรที่ 104 - 110 เข้าไปตามทางหลวงหมายเลข 1047 (ลูกรัง) ไปอีก 53 กิโลเมตร จึงถึงวนอุทยานต้นสักใหญ่
จากทางหลวงสายอุตรดิตถ์ - เขื่อนสิริกิตติ์ - น้ำปาด แยกเข้าไปตรงกิโลเมตรที่ 64 -65 เข้าไปตามทางหลวงหมายเลข 1047 (ลูกรัง) ไปอีกประมาณ 9 กิโลเมตร จึงถึงวนอุทยานต้นสักใหญ่

จุดเด่นของภูมิประเทศ

ต้นสักใหญ่เป็นต้นไม้สักที่โตที่สุดในโลกปัจจุบัน (ตามสถิติเดิมปรากฎว่าต้นไม้สักในพม่าโตที่สุด แต่ต้นนั้นได้ถูกไฟไหม้เสียหายเลยตกอันดับไป) ที่ยังยืนต้นอยู่จัดที่สูงจากพื้นดิน 1.30 เมตร ลำต้นโต 9.85 เมตร (วัดเมื่อ 13 ตุลาคม 2525) สูงประมาณ 47 เมตร มีอายุซึ่งประมาณว่าไม่น้อยกว่า 1,500 ปี บริเวณรอบ ๆ ต้นสักใหญ่ประกอบด้วยต้นสักขนาดย่อม ลูกไม้สัก เป็นป่าเบญจพรรณซึ่งมีไม้สักเป็นองค์ประกอบโดยรอบ ซึ่งเป็นแหล่งไม้สักตามธรรมชาติแหล่งสุดท้ายของจังหวัดอุตรดิตถ์ และได้ปรับปรุงตกแต่งบริเวณให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวและพักผ่อนหย่อนใจเป็นอย่างดี

ป่าธรรมชาติ บริเวณวนอุทยานต้นสักใหญ่สภาพป่าธรรมชาติโดยทั่วไปสภาพดี ประกอบด้วยป่าเต็งรัง ไม้รัง ไม้เพียง ไม้พลอง เป็นองค์ประกอบและป่าเบญจพรรณ ประกอบด้วย ไม้ประดู่แดง แดง มะค่าโมง พยอม เป็นองค์ประกอบ ป่าธรรมชาติดังกล่าวปรากฎตามเนินเขาสูง ต่ำ ๆ สลับกันไปเป็นทิวทัศน์สวยงามมาก

การเดินทางและความปลอดภัย

อยู่ห่างจากชุมชนบ้านปางเกลือ หมู่ที่ 4 ตำบลน้ำไคร้ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ ประมาณ 1/1/2 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอน้ำปาดประมาณ 18 กิโลเมตร หน่วยงานป่าไม้ที่อยู่ใกล้เคียงคือ หน่วยจัดการป่าไม้คลองตรอน ซึ่งอยู่ห่างจากวนอุทยานไปทางทิศใต้ประมาณ 1 กิโลเมตรเศษ การคมนาคมสะดวกตลอดทุดฤดูกาลมีความปลอดภัย เนื่องจากค่อนข้างจะอยู่ไม่ไกลชุมชน

สิ่งอำนวยความสะดวก

วนอุทยานต้นสักใหญ่ ไม่มีบ้านพักหรือค่ายพักแรมบริการแก่นักท่องเที่ยว หากนัก ท่องเที่ยวมีความประสงค์จะไปพักแรมค้างคืนและพักผ่อนหย่อนใจ หรือศึกษาหาความรู้ทางธรรมชาติ โปรดนำเต้นท์ไปกางเอง โดยทางวนอุทยานได้จัดสถานที่ไว้ให้พร้อมกับห้องสุขา ส่วนเรื่องอาหารต้องจัดเตรียมไปเอง แล้วไปติดต่อขออนุญาตใช้สถานที่กับเจ้าหน้าที่วนอุทยานต้นสักใหญ่โดยตรง ราย -ละเอียดสอบถามได้ที่สำนักงานป่าไม้เขตพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก โทร. (055) 248408 หรือที่ฝ่ายจัดการวนอุทยาน ส่วนอุทยานแห่งชาติ สำนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ กรมป่าไม้ เขตจตุจักร กรุงเทพ ฯ 10900 โทร. 5614292 - 3 ต่อ 719 ในวันและเวลาราชการ