อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้าง มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่อำเภอนาทวี และอำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา มีสภาพป่าและทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ ประกอบด้วยจุดเด่นที่น่าสนใจสวยงาม เช่น น้ำตกจำนวนหลายแห่ง ทั้งยังเป็นพื้นที่ประวัติศาสตร์เป็นฐานที่มั่น ของการสู้รบกับโจรจีนคอมมิวนิสต์ ที่เป็นหลักฐานให้ศึกษาถึงสถานที่และวัตถุทางประวัติศาสตร์ของการสู้รบอันยาวนานได้ อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้างมีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 220 ตารางกิโลเมตร หรือ 137,500 ไร่
ประวัติความเป็นมา
ตามตำนานเล่าขานกันมาแต่โบราณ
เขาน้ำค้างเป็นยอดเขาสูง มีอากาศหนาวเย็นตลอดปี
สมัยโบราณคนที่เคยขึ้นไปบนยอดเขาจะพบว่ามีน้ำค้างเป็นเกล็ดอยู่ตามยอดหญ้า
ลักษณะเป็นใยแมงมุม
แม้แต่ตอนเที่ยงวันก็มีน้ำค้างประปรายอยู่บนยอดหญ้า
ซึ่งเป็นสภาพที่แปลกและแตกต่างไปจากที่อื่นได้เรียกขานกันว่า
เขาน้ำค้าง เขาน้ำค้างเป็นเสมือนเขตหวงห้ามเป็นระยะเวลากว่า 40 ปี
เริ่มตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่
2 โดยอยู่ในความยึดครองของผู้ก่อการร้ายโจรจีนคอมมิวนิสต์
(จ.ค.ม.)
เป็นบริเวณที่มีพื้นที่ภูมิประเทศเป็นถิ่นทุรกันดาร
เทือกเขาสลับซับซ้อน
ทำให้เป็นฐานปฏิบัติการใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโจรจีนคอมมิวนิสต์แถบนี้
แต่ในที่สุดจากการปฏิบัติการตามแผนยุทธการใต้ร่มเย็น
โดยนำนโยบายการเมืองนำการทหาร
กองทัพภาคที่ 4 และหน่วยทหารผสมพลเรือน ตำรวจ ทหาร
ที่ 43 (พตค.43)
ได้นำนโยบายนี้เข้าปฏิบัติการสามารถเข้ายึดค่ายปฏิบัติการของโจรจีนคอมมิวนิสต์ได้สำเร็จ
เมื่อ วันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ.2523
ทำให้โจรจีนคอมมิวนิสต์สลายตัวไปในที่สุด
ในคราวประชุมคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ
ครั้งที่ 1/2526 เมื่อวันที่
15 มีนาคม พ.ศ.2526
ประธานคณะกรรมการฯ (นายเถลิง
ธำรงค์นาวาสวัสดิ์)
ได้สั่งการให้กรมป่าไม้
ดำเนินการสำรวจบริเวณภูน้ำค้าง
อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา
ซึ่งเดิมเคยเป็นฐานที่มั่นของโจรจีนคอมมิวนิสต์
เพื่อพิจารณาจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ
และราษฎรตำบลบ้านโตนด
อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา ได้มีหนังสือลงวันที่ 3
สิงหาคม พ.ศ.2526
ขอให้กรมป่าไม้พิจารณาพื้นที่บริเวณน้ำตกพระไม้ไผ่และพื้นที่ป่าบริเวณใกล้เคียง
ของเทือกเขาสันกาลาคีรีซึ่งมีน้ำตกและธรรมชาติที่สวยงาม
สภาพป่าอุดมสมบูรณ์
เพื่อจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ
กองอุทยานแห่งชาติได้มีหนังสือที่
กษ 0713/2786 ลงวันที่ 23 กันยายน
พ.ศ.2526 เสนอกรมป่าไม้
กรมป่าไม้มีคำสั่งที่ 1412/2526
ลงวันที่ 26 กันยายน พ.ศ.2526 ให้นายสมภพ สุขวงค์
เจ้าพนักงานป่าไม้ 4
ไปทำการสำรวจหาข้อมูลบริเวณเทือกเขาน้ำค้าง
อำเภอนาทวี น้ำตกพระไม้ไผ่
ในบริเวณเทือกเขาสันกาลาคีรี อำเภอสะบ้าย้อย
จังหวัดสงขลา
และบริเวณใกล้เคียง
จากรายงานการสำรวจตามหนังสือที่ กษ.0713/พิเศษ
ลงวันที่ 14 มกราคม พ.ศ.2527
ปรากฎว่าบริเวณที่สำรวจในพื้นที่ป่าเขาน้ำค้าง
ป่าเขาแคน ป่าควนสยา
ป่าควนเขาไหม้และป่าควนสำหรง เนื้อที่ประมาณ
220 ตารางกิโลเมตร
มีสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์มีจุดเด่นทางธรรมชาติที่น่าสนใจสวยงาม
เช่น น้ำตกจำนวนหลายแห่ง ตลอดจนมีสถานที่ประวัติศาสตร์ฐานที่มั่นของโจรจีนคอมมิวนิสต์เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติได้
กองอุทยานแห่งชาติได้มีหนังสือด่วนมากที่
กษ 0713/717 ลงวันที่ 27
กุมภาพันธ์ พ.ศ.2527
เสนอกรมป่าไม้
ได้มีคำสั่งที่ 309/2527
ลงวันที่ 28
กุมภาพันธ์ พ.ศ.2527 ให้นายสมภพ
สุขวงค์ เจ้าพนักงานป่าไม้ 4
ไปดำเนินการจัดตั้งและปรับปรุงป่าเขาน้ำค้าง
ท้องที่อำเภอนาทวีและอำเภอสะเดา
จังหวัดสงขลา เป็นอุทยานแห่งชาติ
จากผลการดำเนินงานแต่ต้นมาจนปัจจุบันเนื่องจากในพื้นที่ดังกล่าวเคยเป็นพื้นที่มีอิทธิพลมาก่อน
แม้ว่าทางราชการจะปราบปรามขั้นเด็ดขาดแล้วโจรจีนคอมมิวนิสต์บางส่วน
ที่ยังเหลืออยู่พยายามกลับมาสร้างอิทธิพล
และได้วางกับระเบิดชนิดต่าง ๆ ไว้ทั่วพื้นที่
ซึ่งอุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้างได้ประสานงานกับฝ่ายทหาร
ดำเนินการขจัดปัญหาและอันตรายให้เสร็จสิ้น
อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้างได้ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ตาม พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 108 ตอน 127 ลงวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ.2534 นับเป็นอุทยานแห่งชาติ แห่งที่ 65 ของประเทศ