ประวัติความเป็นมา

          ความเป็นมาและสถานภาพตามกฎหมาย ป่าผืนนี้เป็นส่วนหนึ่งของป่าสงวนแห่งชาติป่าภูเนือย ป่าภูขี้เถ้า    และป่าภูเรือ ตามกฎกระทรวงที่ 1041 (พ.ศ.2527)  ออกตามความในพระราชบัญญัติ พ.ศ.2507 ประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา ฉบับที่ 101 ตอนที่ 69 วันที่ 30 พฤษภาคม 2527 เป็นป่าโครงการไม้กระยาเลย บ้านนาท่อน-บ้านบุ่ง (ลย.8) ตอนที่ 7 และ 8 ผ่านการคัดเลือกเพื่อให้ตัดฟันไม้ออกแล้ว แต่ราษฎรตำบลแสงภา ได้รวมตัวกันเมื่อเดือนธันวาคม 2530-มกราคม พ.ศ.2531 คัดค้านมิให้ทำไม้ออกทางราชการ ได้พิจารณาเกี่ยวกับเรื่องนี้แล้วเห็นชอบตามราษฎร    จึงระงับการทำไม้ไว้ก่อน   ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2532 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกเลิกการทำไม้ตามสัมปทานเสียทั้งหมด จึงเป็นการยุติการทำไม้ออกตามสัมปทานโดยสิ้นเชิง

           การจัดตั้งป่าผืนนี้ให้เป็นป่าอนุรักษ์ในรูปอุทยานแห่งชาติ เป็นไปตามความต้องการของผู้บริหาร   กองอำนวยการพัฒนาพื้นที่เพื่อความมั่นคง อำเภอนาแห้ว      ฝ่ายทหารเริ่มแรกต้องการให้เป็นปอดของสมาชิกราษฎรอาสาป้องกันชายแดน แต่เมื่อตระหนักถึงประโยชน์ในการพักผ่อน ในลักษณะป่าเขาลำเนาไพรแล้ว เห็นว่าน่าจะอำนวยประโยชน์แก่ราษฎรโดยทั่วกันอีกด้วย จึงตัดสินใจหาลู่ทางกำหนดให้ป่านาแห้วเป็นอุทยานแห่งชาติดังกล่าว ประกอบกับเนื่องในโอกาสครบ 3 รอบ หรือ 36 พระชันษาของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ในวันที่ 2 เมษายน พ.ศ.2534 ซึ่งกรมป่าไม้เห็นชอบด้วยเป็นอย่างยิ่ง และตอบสนองความต้องการอนุรักษ์ป่าผืนนี้อย่างจริงจัง
          การสำรวจเบื้องต้นบนส่วนหนึ่งของพื้นที่จึงเริ่มขึ้น เพื่อให้ได้ข้อมูลต่างๆ   มาประกอบการพิจารณาของคณะกรรมการพิจารณาของคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ และคณะกรรมการชุดอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ ตามพระราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 111 ตอนที่ 52ก หน้า 54-56 เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2537 นับเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 79 ของประเทศ