กำเบ้อ (Gagnepainia godefroyi (Baill.) K.Schum. )

ไม้ล้มลุก ใบรูปขอบขนาน รูปใบหอก หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 20–35 ซม. ปลายแหลม มีติ่ง แผ่นใบเกลี้ยง ก้านใบยาวได้ถึง 10 ซม. ช่อดอกยาว 30–40 ซม. มีขนสั้นนุ่ม ดอกสีขาวหรืออมม่วง กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 1.5 ซม. หลอดกลีบดอกยาว 1.8–2 ซม. กลีบหลังยาวประมาณ 1 ซม. กลีบคู่ข้างสั้นกว่าเล็กน้อย แผ่นเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันยาวเท่า ๆ กลีบข้าง ขอบมีสีเหลืองแต้ม กลีบปากกลีบกลางยาวประมาณ 4 มม. กลีบด้านข้างรูปไข่กว้าง ยาวประมาณ 3 มม. มีรยางค์สั้น ๆ 4 อัน อับเรณูยาวประมาณ 4 มม. ผลรูปไข่ ยาว 2–3 ซม.

พบในภูมิภาคอินโดจีน และพม่า ในไทยพบทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันตกเฉียงใต้ ขึ้นตามป่าเบญจพรรณที่เป็นหินปูน ความสูงถึงประมาณ 500 เมตร

ชื่อพ้อง: Hemiorchis godefroyi Baill.

ชื่ออื่น: กำเบ้อ (ภาคเหนือ) ส่วน ว่านมรกต (กรุงเทพฯ) เป็นชื่อของชนิด Gagnepainia harmandii (Baill.) K. Schum.

กำเบ้อ: แผ่นใบเกลี้ยง ช่อดอกออกจากเหง้าแบบช่อเชิงลด ดอกออกเดี่ยว ๆ บนแกนช่อ สีขาวหรืออมม่วง ก้านเกสรเพศผู้ 1 อัน ยาวกว่ากลีบปาก โค้งงอ (ภาพ: John Mood)