สายน้ำผึ้ง (Lonicera L. )

ไม้พุ่มหรือไม้เถา ตามีเกล็ดประดับ 1 หรือหลายคู่ ใบเรียงตรงข้ามหรือรอบข้อ ช่อดอกแบบช่อกระจุกหรือช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง บางครั้งใบเชื่อมติดกันคล้ายวงใบประดับ ช่อกระจุกมักลดรูปมี 2 ดอก ใบประดับย่อยไม่มีหรือมี 2 คู่ บางครั้งเชื่อมติดกันหุ้มรังไข่ กลีบเลี้ยงส่วนมากมี 5 กลีบ หรือขอบเรียบ ดอกรูประฆังหรือรูปกรวย รูปปากเปิด กลีบบน 4 กลีบ กลีบล่าง 1 กลีบ ด้านในหลอดกลีบดอกมีน้ำต้อย เกสรเพศผู้ 5 อัน ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดตลอดหลอดกลีบดอก อับเรณูติดด้านหลัง รังไข่ใต้วงกลีบ ช่วงครึ่งล่างมี 3 ช่อง ช่วงครึ่งบนมีช่องเดียว ก้านเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเป็นตุ่ม ผลสดมีหลายเมล็ด ออกเป็นคู่ มักมีใบประดับขยายหุ้มผล

สกุล Lonicera มีประมาณ 180 ชนิด พบในอเมริกาเหนือ ยุโรป แอฟริกา และเอเชีย ในไทยมีพืชพื้นเมือง 6 ชนิด และเป็นไม้ประดับ 2 ชนิด คือ สายน้ำผึ้ง L. japonica Thunb. และ L. periclymenum L. มีหลายสายพันธุ์ ชื่อสกุลตั้งตามนักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน Adam Lonitzer (Lonicer) (1528–1586) ชื่อสามัญของสกุลคือ Honeysuckle เรียกโดยเข้าใจคลาดเคลื่อนว่าผึ้งได้น้ำหวานจากดอกของพืชสกุลนี้ หลายชนิดที่ใช้ในพิธีกรรมทางศาสนากรีกโบราณ และหลายชนิดมีสรรพคุณลดน้ำตาลในเลือด

สายน้ำผึ้ง: L. periclymenum (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)