ศรีจันทรา (Rosa helenae Rehder & E.H.Wilson )

ไม้พุ่ม มีไหลยาวได้ถึง 10 ม. ลำต้นมีหนามเป็นตะขอ ยาวประมาณ 4 มม. มีขนและขนต่อมตามขอบหูใบ เส้นแขนงใบด้านล่าง ช่อดอก ก้านดอก และกลีบเลี้ยงด้านนอก หูใบยาว 1.5–2.5 ซม. แนบติดก้านใบ ปลายเป็นติ่งแหลม ใบประกอบมี 5–9 ใบย่อย เรียงเวียน ยาว 8–17 ซม. รวมก้าน มีหนามเป็นตะขอขนาดเล็กกระจาย ใบย่อยรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ยาว 2.5–4.5 ซม. โคนกลมหรือรูปลิ่มกว้าง ขอบจักฟันเลื่อย ก้านใบสั้น ช่อดอกแบบช่อเชิงหลั่นออกสั้น ๆ ที่ปลายกิ่ง ก้านดอกยาว 1.5–3 ซม. ดอกบานเส้นผ่านศูนย์กลาง 2.5–3.5 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปใบหอก ปลายแหลมยาว ขอบจัก ติดทน ด้านในมีขนหนาแน่น กลีบดอก 5 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม รูปไข่กลับ ปลายกลีบเว้าตื้น เกสรเพศผู้จำนวนมากติดบนจานฐานดอก คาร์เพลจำนวนมากแยกกัน ก้านเกสรเพศเมียเป็นหลอด ยาวเท่า ๆ เกสรเพศผู้ ผลคล้ายผลสดมีฐานดอกเจริญหุ้ม รูปรีหรือรูปไข่ ยาว 1–1.5 ซม. เมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก

พบที่จีนตอนใต้ เวียดนามตอนบน และภาคเหนือของไทย พบที่ดอยเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ขึ้นตามที่โล่งบนเขาหินปูน ความสูง 1800–2200 เมตร

สกุล Rosa L. อยู่วงศ์ย่อย Rosoideae มีประมาณ 200 ชนิด ส่วนมากพบในเขตอบอุ่นและกึ่งเขตร้อน หลายชนิดเป็นไม้ประดับ เช่น กุหลาบสายพันธุ์ต่าง ๆ ในไทยมีพืชพื้นเมือง 2 ชนิด อีกชนิดคือ R. clinophylla Redouté & Thory หูใบไม่แนบติดก้านใบ ดอกสีขาว ชื่อสกุลเป็นภาษาละตินหมายถึงสีแดง

ชื่ออื่น: กุหลาบเลื้อยเชียงดาว, กุหลาบเวียงเหนือ, ศรีจันทรา (ทั่วไป)

ศรีจันทรา: ใบประกอบ ขอบจักฟันเลื่อย ช่อดอกแบบช่อเชิงหลั่น ออกสั้น ๆ ที่ปลายกิ่ง กลีบดอก 5 กลีบ ปลายกลีบเว้าตื้น เกสรเพศผู้จำนวนมาก (ภาพ: มนตรี ธนรส)