ว่านทับทิมสยาม (Globba siamensis (Hemsl.) Hemsl. )

ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 45 ซม. มี 3–6 ใบ รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก ยาว 4–10 ซม. โคนมน แผ่นใบมีขนสั้นนุ่มทั้งสองด้าน ไร้ก้าน ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ห้อยลง ยาว 5–12 ซม. ใบประดับสีชมพูอมม่วงหรือขาว รูปรี ยาว 1–4 ซม. ปลายแหลม พับขึ้นและบิดเล็กน้อย ดอกสีเหลืองอมส้ม หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 6 มม. หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 1 ซม. ปลายแยกสามแฉก ยาวประมาณ 6 มม. กลีบคู่ข้างรูปไข่กลับ พับงอกลับ กลีบปากรูปสามเหลี่ยมแคบ ยาวประมาณ 5 มม. ปลายแยกสองแฉก ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 1.3 ซม. อับเรณูมีรยางค์ 2 คู่ ผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.7–1 ซม. ย่น สีม่วงอมแดง

พบที่ ลาว และกัมพูชา ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก ขึ้นตามป่าเต็งรัง และป่าเบญจพรรณ ความสูง 100–600 เมตร

ชื่อพ้อง: Achilus siamensis Hemsl.

ว่านทับทิมสยาม: ใบไร้ก้าน ใบประดับสีชมพูอมม่วง พับขึ้นและบิดเล็กน้อย (ภาพ: นัยนา เทศนา)