พันจำ (Vatica L. )

ไม้ต้น เปลือกเรียบแตกเป็นสะเก็ด มีชันสีขาวหรืออมเหลือง หูใบขนาดเล็กร่วงเร็ว ใบเรียงเวียน ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ใบประดับขนาดเล็ก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เรียงจรดกัน กลีบคู่ในเรียวแคบกว่าเล็กน้อย กลีบดอกบิดเวียน มี 5 กลีบ เกสรเพศผู้มี 15 อัน เรียง 3 วง วงในยาวกว่าวงนอก ก้านชูอับเรณูสั้น โคนแผ่กว้าง อับเรณูมี 4 ช่อง คู่ในสั้นกว่าคู่นอก แกนอับเรณูยื่นเลยอับเรณูเล็กน้อย ไม่มีฐานยอดเกสรเพศเมีย ยอดเกสรเพศเมียจัก 3 พู ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว ปลายผลมีติ่งแหลม กลีบเลี้ยงขยายเป็นปีกยาว 2 ปีก ปีกสั้น 3 ปีก หรือขยายเล็กน้อยไม่ยาวเป็นปีกทั้ง 5 กลีบ

สกุล Vatica อยู่ภายใต้เผ่า Dipterocarpeae ที่โคนกลีบเลี้ยงในผลเรียงจรดกัน แยกเป็นกลุ่มที่กลีบเลี้ยงไม่ขยายเป็นปีก (sect. Vatica) และกลุ่มที่กลีบเลี้ยงขยายเป็นปีกยาว 2 ปีก ปีกสั้น 3 ปีก (sect. Sunaptea) มีประมาณ 70 ชนิด ในไทยมีประมาณ 15 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษาละติน “vates” ผู้ทำนายหรือศาสดา