นางแย้มป่า (Clerodendrum infortunatum L. )

ไม้พุ่ม สูงได้ถึง 4 ม. ตามข้อไม่มีแถบขน ใบรูปไข่กว้างหรือรูปหัวใจ ยาว 6–25 ซม. โคนกลมหรือรูปหัวใจ ขอบจักซี่ฟัน แผ่นใบมีขนสั้นนุ่ม ด้านล่างไม่มีต่อมรูปโล่ ก้านใบยาว 1.5–15 ซม. ช่อดอกตั้งตรง ยาวได้ถึง 60 ซม. กลีบเลี้ยงยาว 1–1.5 ซม. ไม่มีต่อมขน ดอกสีขาว หลอดกลีบดอกยาว 1.5–2 ซม. ปากหลอดมีขนสั้นนุ่มและมีปื้นสีชมพูอมม่วง กลีบดอกยาว 1–1.5 ซม. เกสรเพศผู้ยาว 2.5–4 ซม. ผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 1–1.2 ซม. สุกสีดำ กลีบเลี้ยงขยายในผล ติดทน สีแดง ยาว 2–2.5 ซม.

พบที่อินเดีย ศรีลังกา พม่า ลาว เวียดนาม และภูมิภาคมาเลเซีย ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าดิบแล้ง หรือเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 1100 เมตร ใบและรากใช้รักษาผมร่วง แก้ไอ โรคหอบ ขับปัสสาวะ

ชื่อสามัญ: Hill glory bower

ชื่ออื่น: กุ๋มคือ (สุโขทัย); ขัมพี (พิษณุโลก); ขี้ขม (ภาคใต้); ชมพี, ซมซี (สุโขทัย); ต่างไก่แดง (ขอนแก่น); นมสวรรค์ (ภาคกลาง, ภาคใต้); นางแย้มป่า (พิษณุโลก); ปิ้ง, ปิ้งแดงดอกขาว, ปิ้งเห็บ (เชียงใหม่); พนมสวรรค์ป่า (ทั่วไป); โพะคว่อง (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); สาวยิ้ม (ทั่วไป); ฮวนฮ่อ, ฮอนห้อแดง (เลย)

นางแย้มป่า: โคนใบกลมหรือรูปหัวใจ ขอบใบจักซี่ฟัน กลีบเลี้ยงขยายในผล ติดทนสีแดง (ภาพ: มนตรี ธนรส, สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล)