อินทนิลน้ำ (Lagerstroemia speciosa (L.) Pers. )

ไม้ต้น สูงได้ถึง 30 ม. ใบรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 5–20 ซม. แผ่นใบเกลี้ยงทั้งสองด้าน ก้านใบยาว 0.4–1 ซม. ช่อดอกตั้งตรง ยาว 15–40 ซม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ก้านดอกเทียมยาว 3–8 มม. ขยายในผลยาว 0.5–1.2 ซม. ตาดอกกลมหรือรูปพีระมิด ยาว 0.7–1.2 ซม. ปลายมีจุกสั้น ๆ หลอดกลีบเลี้ยงยาว 3–8 มม. มีสันตามยาว 12–14 สัน ด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม กลีบหนา รูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 8 มม. บานออกหรือพับงอในผล ดอกสีม่วงอมชมพู กลีบรูปไข่กลับ ยาว 1.5–3 ซม. ขอบย่น ก้านกลีบยาวประมาณ 5 มม. เกสรเพศผู้ยาวเท่า ๆ กัน รังไข่เกลี้ยง ผลรูปรีกว้างหรือเกือบกลม ยาว 1.5–2.5 ซม. เกลี้ยง ปลายมีติ่งแหลม แตกเป็น 6 ซีก (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ ตะแบก, สกุล)

พบที่อินเดีย พม่า จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีน คาบสมุทรมลายู สุมาตรา บอร์เนียว ฟิลิปปินส์ และออสเตรเลีย ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 750 เมตร เป็นไม้ประดับทั่วไป เปลือกแก้ไข้ แก้ท้องเสีย ใบหรือแก่นต้มหรือชงน้ำร้อนดื่ม แก้โรคเบาหวาน ขับปัสสาวะ และลดความดัน

ชื่อพ้อง: Munchausia speciosa L.

ชื่อสามัญ: Pride of India, Queen’s crape myrtle

ชื่ออื่น: ฉ่วงมู, ฉ่องพนา (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); ตะแบกดำ (กรุงเทพฯ); บางอบะซา (นราธิวาส); บาเย, บาเอ (มาเลย์-ปัตตานี); อินทนิล, อินทนิลน้ำ (ภาคกลาง, ภาคใต้)

อินทนิลน้ำ: ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ตาดอกปลายมีจุกสั้น ๆ ผลรูปรีกว้างหรือเกือบกลม เกลี้ยง ปลายมีติ่งแหลม (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา)