สารานุกรมพืช

    เข็มทอง (Ixora javanica (Blume) DC. )

    ไม้พุ่ม ส่วนมากสูงไม่เกิน 3 ม. หูใบยาว 4–6 มม. ปลายเป็นติ่งแหลม ใบรูปรีถึงรูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่กลับ ยาว 7–18 ซม. ก้านใบยาว 0.3–1 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกคล้ายช่อเชิงหลั่น ออกสั้น ๆ ที่ปลายกิ่ง ก้านช่อยาว 1–4.5 ซม. ก้านดอกสั้น หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 1 มม. กลีบรูปสามเหลี่ยมตื้น ๆ ดอกสีส้มอมแดงหรืออมเหลือง หลอดกลีบดอกยาว 2–3.5 ซม. กลีบรูปไข่ ยาว 6–9 มม. อับเรณูยาว 2–2.5 มม. ก้านเกสรเพศเมียยาว 3–4 มม. ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก ยาว 1–1.5 มม. ผลสด รูปรีเกือบกลม ยาว 5–8 มม. จัก 2 พู (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ เข็ม, สกุล)

    พบที่พม่า คาบสมุทรมลายู สุมาตรา ชวา บอร์เนียว ในไทยส่วนมากพบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ พบประปรายทางภาคเหนือ ขึ้นใต้ร่มเงาในป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 1000 เมตร เป็นไม้ประดับ ใบอ่อนและดอกกินได้

    ชื่อพ้อง: Pavetta javanica Blume, Ixora amoena Wall. ex G.Don

    ชื่อสามัญ: Glossy Ixora

    ชื่ออื่น: เข็ม (นครศรีธรรมราช); เข็มแดง, เข็มทอง, เข็มแสด (ภาคใต้); บือเจาะปูโยะ, ยาราง (มาเลย์-นราธิวาส); อ้อ (นครศรีธรรมราช)

      

      

      

    เข็มทอง: ช่อดอกแบบช่อกระจุกคล้ายช่อเชิงลั่น ออกสั้น ๆ ที่ปลายกิ่ง กลีบดอก 4 กลีบ เกสรเพศผู้ติดที่คอหลอดกลีบดอก ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก ผลสด จักเป็นพู (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)