คำศัพท์น่ารู้

• ช่อดอกและดอก (inflorescences & flowers)

  ช่อดอกและดอกนับว่าเป็นส่วนสำคัญของพืชมีลักษณะการติด ชนิดของช่อดอก และชนิดของดอกแตกต่างกันตามพืชแต่ละกลุ่ม และเป็นลักษณะที่สำคัญในการจัดจำแนกพืชออกเป็นหมวดหมู่

   

  ตำแหน่งช่อดอก
  	terminal scapose ช่อดอกก้านโดดอยู่ที่ปลาย
  	ช่อดอก terminal sessile ช่อดอกไม่มีก้านอยู่ที่ปลาย
  	terminal ดอกออกที่ปลายกิ่ง
  	terminal and axillary ดอกเดี่ยวที่ออกตามซอกใบ
  	axillary to leaflets node ดอกที่ออกตามซอกใบที่หลุดร่วงไปแล้ว
  	sessile fascicled ดอกที่ไม่มีก้านช่อดอกออกเป็นกระจุก
  	cauliflorous ดอกตามลำต้น
  	basal from rhizome ดอกออกที่ฐานของลำต้นใต้ดิน (เหง้า)
  ชนิดช่อดอก
  	ray flower ดอกวงนอกของพืชวงศ์ทานตะวัน กลีบดอกมีลักษณะเป็นรูปแถบคล้ายเข็มขัด
  	disc flower ดอกวงในของพืชวงศ์ทานตะวัน กลีบดอกมีลักษณะเชื่อมกันเป็นหลอด
  	syconium ดอกแบบมะเดื่อ ที่ดอกย่อยอยู่ภายในฐานดอกที่ขยายใหญ่ และอวบน้ำ เรียกว่า fig หรือ synconium ปลายมีมีรูเปิด
  	cincinnus ช่อดอกวงแถวเดี่ยว ช่อดอกแบบกระจุกที่มีแกนของช่อดอกม้วนหรือขด
  การเรียงของกลีบดอกในตาดอก
  	edge touching การเรียงตัวของกลีบดอกจรดกันพอดี
  	edges overlapping การเรียงตัวของกลีบดอกซ้อนเหลื่อมกัน
  	twisted การเรียงตัวของกลีบดอกแบบเรียงเวียน
  	pleated การเรียงตัวของกลีบดอกแบบพับจีบ
  ชนิดของช่อดอกแบบ Legume
  	saccate โคนหลอดกลีบดอกมีีลักษณะเหมือนถุง
  	mimosa-type เป็นช่อกระจุกแน่น ช่อกระจะ หรือช่อเชิงลด ดอกย่อยขนาดเล็ก เรียงชิดกันแน่น สมมาตรแบบรัศมี กลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ เชื่อติดกันตรงโคนเป็นหลอดสั้นๆ หรือแยกจากกัน เกสรตัวผู้เป็นโครงสร้างที่เด่นของดอก เช่น ดอกไมยราบ
  	cassia-type ดอกเป็นแบบสมมาตรด้านข้าง แต่บางชนิดคล้ายกับเป็นสมมาตรแบบรัศมี กลีบเลี้ยง 5 กลีบแยกเป็นอิสระ กลีบดอก 5 กลีบ เช่น ดอกราชพฤกษ์
  	pea-type ดอกเป็นแบบสมมาตรด้านข้าง กลีบเลี้ยง 5 กลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด กลีบดอก 5 กลีบ แบ่งเป็น 3 ขนาด กลีบใหญ่อยู่ด้านบนเรียก กลีบกลาง กลีบข้าง 1 คู่เรียก กลีบคู่ข้าง และกลีบคู่ล่างเชื่อมกันเป็นกระโดง เรียกว่า กลีบคู่ล่าง เช่น ดอกอัญชัญ
  ส่วนต่าง ๆ ของดอก
  	throat คอหลอดดอก
  	labellum กลีบปาก เป็นส่วนของกลีบดอกที่มีขนาดใหญ่และมีสีที่แตกต่างจากกลีบดอกส่วนที่เหลือ ใช้เรียกในดอกของกล้วยไม้
  	lip กลีบปาก เป็นส่วนของกลีบดอกที่มีขนาดใหญ่และมีสีที่แตกต่างจากกลีบดอกส่วนที่เหลือ
  	spur เดือย เป็นส่วนของกลีบดอกหรือกลีบเลี้ยงที่ยืดยาวออกไป
  	claw บริเวณส่วนฐานของกลีบดอกหรือกลีบเลี้ยงที่แคบลง ทำให้มีลักษณะคล้ายก้านใบ
  	bearded กลีบดอกที่คล้ายมีขนเครา
  	corona กะบังรอบ, มงกุฎ
  	floret ดอกย่อย ส่วนมากจะอยู่รวมกันเป็นช่อดอก เช่น ดอกพืชวงศ์หญ้า พืชวงศ์ทานตะวัน
  ส่วนต่าง ๆ ของเกสรเพศผู้
  	pollinia ก้อนเรณู
  	petal-like stamen เกสรเพศผู้ที่มีลักษณะคล้ายกับกลีบดอก
  ส่วนต่าง ๆ ของเกสรเพศเมีย
  	plumose ยอดเกสรเพศเมีที่มีขนยาวนุ่ม
  การติดของก้านเกสรเพศเมีย
  	gynobasic ก้านเกสรเพศเมียเชื่อมติดกับฐานรังไข่ด้านใน
  	basal ก้านเกสรเพศเมียติดที่ฐานรังไข่ด้านนอก
  	eccentric ก้านเกสรเพศเมียติดกับรังไข่บริเวณนอกแนวเส้นผ่าศูนย์กลาง
  	deflexed ก้านเกสรเพศเมียมีลักษณะโค้งต่ำลง
  	forked ก้านเกสรเพศเมียมีลักษณะเป็นง่าม