อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่อำเภอศรีสัชนาลัย    และอำเภอทุ่งเสลี่ยม    จังหวัดสุโขทัย     เมืองเชลียง  หรือศรีสัชนาลัย   ได้ชื่อว่าเป็นเมืองประวัติศาสตร์เป็นที่รวมของวัตถุโบราณสถานที่ล้ำค่าและมีชื่อเสียง   เช่น วัดพระศรีมหาธาตุราชวรวิหาร วัดนางพญา แก่งหลวง เตาทุเรียนซึ่งเป็นเตาเผาเครื่องสังคโลกยังเป็นที่ตั้งอุทยานแห่งชาติตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เพื่อรักษาสภาพป่าอันเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารและทรัพยากรธรรมชาติที่มีค่า สวยงามเป็นมรดกของชาติสืบไป อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย มีเนื้อที่ประมาณ 213.20 ตารางกิโลเมตรหรือ 133,250 ไร่

ประวัติความเป็นมา

              ด้วยกรมป่าไม้ได้รับหนังสือสำนักราชเลขาธิการ ลงวันที่ 10 มกราคม พ.ศ.2519 และหนังสือสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีที่ สร. 0107/1348 ลงวันที่ 27 มกราคม พ.ศ.2519 นำส่งหนังสือสำนักราชเลขาธิการ ลงวันที่ 10 มกราคม พ.ศ.2519 ความว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชประสงค์สงวนป่า บริเวณตำบลแม่สำ อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ซึ่งในบริเวณนี้ประกอบด้วยป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์และสัตว์ป่านานาชนิด   ราษฎรในแถบนี้และใกล้เคียงได้รับความสมบูรณ์จากน้ำ กรมป่าไม้ควรสงวนไว้เป็นวนอุทยาน ซึ่ง ฯพณฯ นายกรัฐมนตรี (พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันท์) ได้พิจารณาแล้ว มีบัญชาให้ดำเนินการตามพระราชประสงค์

             กรมป่าไม้จึงได้ประชุมผู้แทนกองต่าง ๆ พิจารณาเมื่อวันที่ 30 มกราคม พ.ศ.2519 และมีหนังสือลับด่วนมากที่ กส.0804/32 ลงวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2519 ให้กองจัดการป่าไม้ กองอุทยานแห่งชาติและกองอนุรักษ์สัตว์ป่า     แต่งตั้งผู้แทนของกองออกไปร่วมกับป่าไม้เขตตากและจังหวัดสุโขทัย ดำเนินการตรวจสอบป่าโครงการแม่สิน-แม่สาน (สท. 1) ซึ่งเป็นพื้นที่ดังกล่าวซึ่งคณะทำงานอันประกอบด้วย นายประสิทธิ์ อุเทนสุต ป่าไม้เขตตาก นายทิพย์ ธิยะใจ ป่าไม้จังหวัดสุโขทัย นายโกศล สุดแสวง ผู้แทนกองจัดการป่าไม้ นายแสวง ราวีศรี ผู้แทนกองอนุรักษ์สัตว์ป่า และนายเชาวลิต เลิศชยันตี ผู้แทนกองอุทยานแห่งชาติ ร่วมกันตรวจสอบ และเห็นสมควรให้จัดป่าแห่งนี้บางส่วนเป็นอุทยานแห่งชาติ เฉพาะที่เป็นต้นน้ำลำธาร กรมป่าไม้จึงมีคำสั่งที่ 474/2519 ลงวันที่ 19 เมษายน พ.ศ.2519 ให้นายวิจารณ์ สาระนาค นักวิชาการป่าไม้ 4 ไปทำการสำรวจเบื้องต้นสภาพโครงการป่าโครงการแม่สิน - แม่สาน ซึ่งได้รับรายงานลงวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ.2519 ว่า พื้นที่ดังกล่าวมีสภาพเหมาะสมจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติได้ จึงมีคำสั่งกรมป่าไม้ที่ 649/2520 ลงวันที่ 22 เมษายน พ.ศ.2520 ให้นายณัฏฐ์ นาวาเจริญ พนักงานป่าไม้ 3 ไปทำการสำรวจและจัดตั้งป่าแม่สินแม่สาน (สท. 1) เป็นอุทยานแห่งชาติ ปรากฏว่าพื้นที่ดังกล่าวมีสภาพป่าเป็นต้นน้ำลำธาร มีพันธุ์ไม้มีค่าและสัตว์ป่านานาชนิด น้ำตกหลายแห่ง

               ตลอดจนทัศนียภาพที่สวยงามมากมาย ตามรายงานลงวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ.2520 กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ นำเสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ได้มีมติในคราวประชุมครั้งที่ 2/2521 เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ.2521เห็นชอบให้กำหนดพื้นที่ดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติ และให้ใช้ชื่อว่า “อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย” โดยได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าแม่สิน ป่าแม่สาน ป่าแม่สูงฝั่งซ้ายและป่าแม่ท่าแพ ในท้องที่ตำบลแม่ล้น ตำบลแม่สำ ตำบลบ้านแก่ง อำเภอศรีสัชนาลัย และตำบลกลางดง อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2524 ซึ่งประกาศลงในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 98 ตอนที่ 70 ลงวันที่ 8 พฤษภาคม พ.ศ.2524 นับเป็นอุทยานแห่งชาติที่ 25 ของประเทศ