อุทยานแห่งชาติน้ำตกห้วยยาง มีพื้นที่ครอบคลุมในท้องที่อำเภอบางสะพาน อำเภอทับสะแก และอำเภอเมือง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งได้รวมจุดเด่นรอบ ๆ   วนอุทยานน้ำตกห้วยยางผนวกเข้าด้วยกัน   ซึ่งได้แก่ น้ำตกที่สวยงามหลายแห่ง หาดทรายขาวสะอาด สวนป่าธรรมชาติที่สมบูรณ์ ตลอดจนสัตว์ป่านานาชนิด เป็นอุทยานแห่งชาติที่พร้อมด้วยป่าเขา น้ำตกชายหาดรวมมีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 198.88 ตารางกิโลเมตร หรือ 124,300 ไร่

          ด้วยสำนักงานป่าไม้เขตเพชรบุรีได้มีหนังสือที่ กษ 0714 (พบ)/825 ลงวันที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ.2530 แจ้งว่า ได้รับหนังสือจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ที่ ปจ 0009/940 ลงวันที่ 16 มกราคม พ.ศ.2530 ส่งรายงานการตรวจดูแลป่าสงวนแห่งชาติ ของสำนักงานป่าไม้อำเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ว่า  ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าทับสะแก มีน้ำตกที่สวยงาม 2 แห่ง    สมควรจัดตั้งเป็นวนอุทยานสำนักงานป่าไม้เขตเพชรบุรีจึงได้ให้เจ้าหน้าที่หน่วยป้องกันรักษาป่าที่ ปจ.3 (ทับสะแก)    ออกไปทำการสำรวจข้อมูลรายละเอียดแล้ว   ปรากฎว่าพื้นที่ดังกล่าวมีน้ำตกขาอ่อน (ทับมอญ) และน้ำตกห้วยหินดาษ    เหมาะสมจัดตั้งเป็นวนอุทยานเพื่อรักษาสภาพป่าไม้และต้นน้ำลำธารอันสวยงามนี้ไว้ ซึ่งผู้อำนวยการกองอุทยานแห่งชาติ (นายธำรงค์ ประกอบบุญ) ได้มีบันทึกลงวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ.2530    เสนอกรมป่าไม้เห็นควรจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติเพื่อคุ้มครองรักษาต้นน้ำลำธารนี้ไว้     และกองอุทยานแห่งชาติได้มีหนังสือที่ กษ 0713/1673 ลงวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ.2530 ให้หัวหน้าวนอุทยานน้ำตกห้วยยาง   (นายสินธุ์ มะลิวัลย์ เจ้าหน้าที่ป่าไม้ 4)    ทำการสำรวจเบื้องต้นบริเวณน้ำตกทั้ง 2 แห่ง ผลการสำรวจตามหนังสือวนอุทยานน้ำตกห้วยยาง   ที่  กษ 0713(หย)/161 ลงวันที่ 14 กันยายน พ.ศ.2530 เห็นควรผนวกป่าและน้ำตกทั้ง 2 แห่ง เข้ากับวนอุทยานน้ำตกห้วยยาง จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติให้ยืนนานต่อไป   ต่อมากองอุทยานแห่งชาติได้มีหนังสือที่ กษ 0713/2613 ลงวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ.2531     ให้วนอุทยานน้ำตกห้วยยางทำการสำรวจ พื้นที่หาดวนกรเพื่อผนวกจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติด้วย ตามคำแนะนำของผู้ช่วยป่าไม้เขตเพชรบุรี (นายกษม รัตนไชย) ผลการสำรวจตามหนังสือวนอุทยานที่ กษ.0713(หย)/148  ลงวันที่   29 พฤศจิกายน  พ.ศ.2531   เห็นควรผนวกป่าวังด้วนและป่าห้วยยาง   (หาดวนกร)      เข้ากับพื้นที่ทั้งหมดจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติเช่นกัน      ในการไปตรวจราชการที่ท้องที่สำนักงานป่าไม้เขตเพชรบุรี ของนายยุกติ สาริกะภูติ รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รักษาราชการแทนอธิบดีกรมป่าไม้ ระหว่างวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ.2531 - 2 มกราคม พ.ศ.2532 ได้สั่งการให้รวมพื้นที่บริเวณหาดวนกรเข้าเป็นอุทยานแห่งชาติ และในการประชุมผู้อำนวยการกองในสังกัดกรมป่าไม้ เมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ.2532 ได้พิจารณาให้ผนวกพื้นที่ป่าห้วยยางและสวนป่าห้วยยาง    (พื้นที่ติดต่อกับหาดวนกร) เป็นอุทยานแห่งชาติด้วย
               กองอุทยานแห่งชาติได้ดำเนินการผนวกบริเวณพื้นที่ป่าน้ำตกขาอ่อน  น้ำตกห้วยหินดาษ    และวนอุทยานน้ำตกห้วยยางในป่าทับสะแก   ท้องที่ตำบลธงไชย   อำเภอบางสะพานตำบลอ่างทอง    อำเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และป่าวังด้วน ป่าห้วยยาง   ท้องที่ตำบลห้วยทราย   อำเภอเมือง และตำบลห้วยยาง อำเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ รวมเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 198.88 ตารางกิโลเมตร หรือ 124,300 ไร่    (ทั้งนี้รวมที่เป็นพื้นน้ำด้วย 15.36 ตารางกิโลเมตร) ให้เป็นอุทยานแห่งชาติตาม พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504
            ปัจจุบันอุทยานแห่งชาติห้วยยาง ได้ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติตาม พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ  พ.ศ. 2504 แล้ว    ประกอบด้วยพื้นที่ทั้งหมด   100,625 ไร่ โดยได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา   เล่ม 108 ตอนที่  215  ลงวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ.2534 นับเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่..70..ของประเทศไทย