ประวัติความเป็นมา

             เมื่อปี พ.ศ. 2525 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ได้เสด็จเยือนราษฎรบ้านแม่ตะไคร้ ได้ทราบทราบถึงสภาพความเป็นอยู่ การประกอบอาชีพการปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา       และขนบธรรมเนียมประเพณีที่ยึดถือปฏิบัติกันต่อเนื่องมากจากบรรพบุรุษ โดยเฉพาะการประกอบอาชีพเป็นไปด้วยความยากลำบาก        ราษฎรมีความเป็นอยู่แร้นแค้น         พระองค์ทรงมีพระราชดำริจัดตั้งโครงการเพื่อพัฒนาอาชีพและส่งเสริมคุณธรรม    เพื่อให้ราษฎรมีอาชีพมั่นคงถาวรพอกินพอใช้ตามอัตภาพและให้ยึดถือหลักธรรม

ในพระพุทธศาสนาเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพการครองเรือน เพื่อให้เป็นตัวอย่างแก่ราษฎรในท้องที่ใกล้เคียง ต่อมาทรงมีรับสั่ง และมีหนังสือสำนักราชเวลาธิการสวนจิตรลดา ที่ รล 004/10521 ลงวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ.2525 ให้กรมป่าไม้ โดยกองอุทยานแห่งชาติดำเนินการจัดตั้งวนอุทยานขึ้นเพื่อให้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ ศึกษาค้นคว้าทางธรรมชาติวิทยาอนุรักษ์ป่าต้นน้ำลำธาร สัตว์ป่า และให้ดำเนินการสนองพระราชดำริในการปรับปรุงพื้นที่ให้ใช้เป็นที่อยู่ธุดงคสถานของพระภิกษุสามเณร       และเป็นที่ปฏิบัติธรรมของประชาชนทั่วไป ให้ชื่อโครงการว่า “โครงการพัฒนาชนบทยากจนตามพระราชดำริ” และให้หน่วยงานวนอุทยานแม่ตะไคร้เป็น “สำนักงานประสานงานโครงการปลูกฝังคุณธรรมและพัฒนาบ้านแม่ตะไคร้” ตามพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ การดำเนินการตามแผนงานโครงการเบื้องต้น  ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสำนักงานเลขานุการ กปร. จึงนับได้ว่าเป็นวนอุทยานที่มีพระราชดำริให้จัดตั้งขึ้น

              ต่อมาวนอุทยานแม่ตะไคร้ ได้มีหนังสือที่ กษ 0713(มค)/126 ลงวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2530 และที่ กษ 0713(มค)/227 ลงวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2530 ส่งข้อมูลการสำรวจเบื้องต้นเพื่อยกฐานะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้ กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ได้มีคำสั่งที่ 131/2531 ลงวันที่ 22 มกราคม 2531ให้นายโกศล สงศิริ เจ้าหน้าที่ป่าไม้ 3 ไปทำหน้าที่หัวหน้าอุทยานแห่งชาติแม่ตะไคร้ และวนอุทยานได้มีหนังสือที่ กษ 0713(มค)/121 ลงวันที่ 1 เมษายน พ.ศ.2531 รายงานเพิ่มเติมว่า พื้นที่ของวนอุทยานฯ ที่ดำเนินการอยู่แล้ว และพื้นที่ป่าที่ผนวกเข้าเพื่อจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ บริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนแม่ทา ป่าแม่ออน อำเภอสันกำแพง และป่าขุน แม่กวง อำเภอดอยสะเก็ดจังหวัดเชียงใหม่ เป็นป่าต้นน้ำลำธาร เป็นพื้นที่ป่าที่ครอบคลุมสภาพสิ่งแวดล้อมและมีอิทธิพลต่อพื้นที่ลุ่มน้ำที่ประกอบการเกษตรของประชาชนเป็นอย่างยิ่ง ประกอบด้วยพันธุ์ไม้ที่สำคัญนานาชนิด สัตว์ป่าชนิดต่าง ๆ ตลอดจนจุดเด่นทางธรรมชาติและแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญหลายแห่ง รวมเนื้อที่ 768,625 ไร่ เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ได้เสนอคณะกรรมการนโยบายป่าไม้แห่งชาติ กำหนดไว้เป็นอุทยานแห่งชาติในจำนวนทั้งหมด 73 แห่งที่จะดำเนินการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ

          ขณะนี้กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้กำลังดำเนินการออกประกาศพระราชกฤษฎีกา กำหนดบริเวณดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติตาม พ.ร.บ. อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504