สถานที่ตั้งและบริเวณ

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว จังหวัดกาฬสินธุ์ มีสำนักงานตั้งอยู่บริเวณแหลมโนนวิเศษ ในท้องที่ ตำบลโนนบุรี อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
พิกัดแผนที่ 373484
มีหน่วยพิทักษ์ป่า 1 หน่วย คือ หน่วยพิทักษ์ป่านาโก ตั้งอยู่ท้องที่บ้านนาโก ตำบลเสาเล้า อำเภอหนองกุงศรี จังหวัดกาฬสินธุ์ พิกัดแผนที่ 258397
เขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว มีเนื้อที่ 210,938 ไร่ มีอาณาเขตบริเวณอยู่ในท้องที่ตำบลลำปาว อำเภอเมืองกาฬสินธุ์

ประวัติความเป็นมา

เนื่องด้วยในบริเวณพื้นที่อ่างเก็บน้ำลำปาว มีนกชนิดต่างๆ มาอาศัยอยู่อย่างมากมายและ
มีการจับและล่ากันเป็นจำนวนมาก ในปี พ.ศ. 2525 นายทวี หนูทอง นักวิชาการ กองอนุรักษ์สัตว์ป่า
ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งหัวหน้าอุทยานสัตว์ป่าลำปาว ได้ทำการสำรวจและนำเสนอกองอนุรักษ์สัตว์ป่า
เพื่อจัดตั้งให้เป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว จนถึงปี พ.ศ. 2531
จึงได้มีการประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์กำหนดให้พื้นที่อ่างเก็บน้ำลำปาวทั้งหมด
เป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว โดยได้ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 105 ตอนที่ 112 ลงวันที่ 16 กรกฎาคม 2531
และได้ดำเนินการอย่างเป็นทางการตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. 2532 เป็นต้นมา

ข้อมูลทรัพยากรธรรมชาติ

ประเภทป่าไม้
1. ป่าเต็งรัง เขตห้ามล่าฯลำปาว มีสภาพป่าที่เด่นชัด คือ ป่าเต็งรัง เป็นป่าที่ผลัดใบในฤดูแล้ง
ลักษณะเป็นป่าโปร่ง มีต้นไม้หลากหลายชนิดขึ้นอยู่อย่างกระจัดกระจาย มีทั้งป่าเดิมตามธรรมชาติ
และป่าปลูกเสริมเพื่อทดแทนในภายหลัง มีพรรณไม้ที่เด่น เช่น พลวง เต็ง ยางเหียง แดง ฯลฯ

2. ป่าบุ่ง - ป่าทาม เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นน้ำของอ่างเก็บน้ำลำปาว จึงมีสภาพป่าอีกรูปแบบหนึ่ง
คือ ป่าบุ่ง - ป่าทาม เป็นสังคมพืชอีกประเภทหนึ่งที่ขึ้นอยู่ในบริเวณที่มีน้ำท่วมถึงและอาจจะขังอยู่แรมเดือนหรือทั้งปี
พืชส่วนใหญ่จึงไม่ผลัดใบ มีทั้งไม้ยืนต้น ไม้พุ่ม พืชคลุมดินและพืชน้ำ มีพรรณไม้ที่เด่น
เช่น เนาน้ำ กระโดนน้ำ หูลิง กกสามเหลี่ยม ฯลฯ พบมากในพื้นที่ของอำเภอท่าคันโท อำเภอศรีธาตุ และอำเภอวังสามหมอ จังหวัดอุดรธานี

ลักษณะเด่นของพื้นที่ เขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาวมีลักษณะเด่นคือเป็นเขื่อนเก็บกักน้ำที่
ใช้ในการชลประทานและเป็นเขื่อนดินที่ยาวที่สุดในประเทศไทย เป็นพื้นที่ที่ Sensitive
ต่อระบบการเกษตรของเกษตรกรของจังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดมหาสารคาม และจังหวัดร้อยเอ็ด
ซึ่งต้องอาศัยน้ำจากเขื่อนลำปาว

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว มีบริเวณเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำชี-แม่น้ำมูลซึ่งที่ราบลุ่มทั้งสองเป็นที่ลุ่มต่ำ
ในฤดูฝนบางพื้นที่จะมีน้ำท่วมทุกปีสภาพทั่วไปจะเป็นพื้นน้ำประมาณ 95%
โดยอยู่ในพื้นที่อ่างเก็บน้ำ ลำปาว และมีบางส่วนอยู่บนบก คือที่ตั้งสำนักงานเขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว
และบ้านพักบริเวณแหลมโนนวิเศษ อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
และพื้นที่ส่วนที่เป็นสถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าลำปาว

ประเภทสัตว์ป่า

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว สำรวจสัตว์ป่าโดยการพบตัว ร่องรอยที่สัตว์ทิ้งเอาไว้ มูล รอยเท้า รังนก
สถานที่สร้างรัง การดักจับสัตว์ อุปกรณ์กล้องส่องทางไกล กล้องถ่ายภาพ และหนังสือคู่มือแยกชนิดสัตว์ป่า
สัตว์ป่า พื้นน้ำของอ่างเก็บน้ำลำปาวมีนกน้ำ อพยพหนีหนาวมาอาศัยชั่วคราวในช่วง
เดือน ตุลาคม - กุมภาพันธ์ ของทุกปี จากการสำรวจของคณะบัณฑิตอาสาโครงการมิยาซาวา
และเจ้าหน้าที่ของเขตฯ เมื่อปี พ.ศ. 2543 พบนกที่เด่น เช่น นกยางโทน นกกระสานวล นกยางกรอกพันธุ์จีน
นกเป็ดแดง ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีนกประจำถิ่นและสัตว์ที่อาศัยอยู่ในป่า เช่น นกเขาใหญ่ นกเขาชวา นกเค้าแมว กระรอก แย้ ฯลฯ

เส้นทางคมนาคม
การเดินทางไปเขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว ไปได้สามเส้นทาง คือ
1. จากจังหวัดกาฬสินธุ์ไปตามถนนหมายเลข 227 ถึงอำเภอสหัสขันธ์ ประมาณ 32 กม. แยกซ้ายมือไปตามถนนถึงแหลมโนนวิเศษอีก 6 กม.
2 จากเส้นทางอำเภอสมเด็จหรืออำเภอคำม่วง ไปตามถนนระหว่างอำเภอ ถึงอำเภอ สหัสขันธ์แล้วเลี้ยวขวามือไปตามถนนถึงเขต 6 กม.
3. เส้นทางน้ำเขื่อนลำปาว ใช้ยานพาหนะทางน้ำไปขึ้นที่ท่าแหลมโนนวิเศษ เป็นที่แพขนานยนต์ข้ามฟากระหว่าง อ.สหัสขันธ์ - อ.หนองกุงศรี
4. เส้นทางหลวงแผ่นดิน ขอนแก่น-กาฬสินธุ์ แยกซ้ายมือ ไปตามถนนชลประทาน เข้าไปยังที่ท่องเที่ยว หาดดอกเกด และสวนสะออน
(สถานีพัฒนาและส่งเสริมการอนุรักษ์สัตว์ป่าลำปาว)และต่อไปยังเขตห้ามล่าสัตว์ป่าลำปาว