พันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลจังหวัดตาก

ชื่อวิทยาศาสตร์ Xylia xylocarpa (Roxb.) Taub. var. kerrii (Craib ex Hutch.) Nielsen

วงศ์ LEGUMINOSAE -  MIMOSOIDEAE

ชื่อสามัญ Iron Wood

ชื่ออื่น กร้อม คว้าย ไคว เพร่ จาลาน ตะกร้อม ปราน สะกรอม

ไม้ต้น  ผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 15 - 25 เมตร เมื่อสับเปลือกทิ้งไว้จะได้ชันสีแดง 

เปลือก  สีเทาอมแดง ตกสะเก็ดออกเป็นแผ่นกลมบาง ๆ รอบลำต้นเนื้อไม้สีน้ำตาลแดง และมีน้ำเลี้ยงสีแดงซึมออกมาเมื่อถูกตัด 

ใบ  ประกอบรูปขนนกสองชั้น เรียงสลับ มีก้านแขนงออกจากปลายก้านใหญ่สองแขนง ระหว่างง่ามแขนงมีตุ่ม สีชมพูหรือสีน้ำตาลแดง แผ่นใบย่อยรูปไข่แกมรูปขอบขนานกว้าง 3 -7 เซนติเมตร ยาว 7 - 20 เซนติเมตร ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ จำนวน 4 - 5 คู่ ปลายใบแหลมมนฐานใบมักจะเบี้ยว 

ดอก  ดอกเล็กสีเหลือง กลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกรวมกันเป็นกระจุกรูปทรงกลมบนก้านช่อ คล้ายดอกกระถิน 

ผล  เป็นฝักรูปไตแบนแข็ง ยาว 7 - 10 เซนติเมตร ฝักแก่สีน้ำตาลอมเทา แตกม้วนบิดงอ เมล็ดแบน มีจำนวนหลายเมล็ด

นิเวศวิทยา เป็นพรรณไม้หลักของป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรังทั่ว ๆ ไป ถ้าขึ้นในที่ดินสมบูรณ์ไม้จะมีลำต้นเปลาตรง แต่ถ้าขึ้นบนพื้นที่ดินตื้นหรือมีหินก้อน   ต้นไม้จะแตกกิ่งต่ำและมีพุ่มใบมาก

ออกดอก กุมภาพันธ์ - มีนาคม ฝักแก่เดือน ตุลาคม - ธันวาคม ขยายพันธุ์ โดยเมล็ด ก่อนเพาะแช่ในน้ำร้อน 60 - 70 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 16 ชั่วโมง วิธีปฏิบัติต่อเมล็ดและการเพาะเมล็ด   1.   แช่เมล็ดในน้ำร้อนอุณหภูมิ 60 ? C -70  ํC  เป็นเวลา 16 ชั่วโมงก่อนนำไปเพาะ 2.   การเพาะเมล็ด โดย                  2.1   โดยวิธีหยอดเมล็ดลงถุง                  2.2   หว่านเมล็ดลงแปลงเพาะ ข้อสังเกตและผลการทดลอง   1.  เมล็ดจะงอกภายในเวลา 3 - 7 วัน สูงประมาณ 1 นิ้ว ทำการย้ายลงถุง 2.   ขนาดกล้าไม้ที่เหมาะในการปลูก มีอายุตั้งแต่ 5 เดือน สูงประมาณ 5 นิ้ว ประโยชน์ เนื้อไม้แข็งเหนียว ทนทานสูงใช้ก่อสร้างบ้านเรือน เกวียน ต่อเรือ หมอนรองรางรถไฟ เครื่องมือทางการเกษตร ทำหูก กระสวย คันธนู หน้าไม้