อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ อยู่ในบริเวณพื้นที่ป่าเขาคิชฌกูฏ หรือเขาพระบาทท้องที่อำเภอมะขาม     จังหวัดจันทบุรี    ประกอบด้วยภูเขา ทิวทัศน์ที่งดงาม มียอดเขาสูงสุดอยู่ในระดับความสูง 700 เมตร   สามลูกเรียงชิดติดกัน มีสภาพธรรมชาติที่สวยงาม เช่น   น้ำตกกระทิงและปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาที่เกี่ยวเนื่องกับตำนานทางพุทธศาสนา    โดยเฉพาะในด้านความเชื่อถือทางศาสนาเกี่ยวกับรอยพระพุทธบาทบนยอดเขาคิชฌกูฏ อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ มีเนื้อที่ประมาณ 58 ตารางกิโลเมตร หรือ 36,687 ไร่

ประวัติความเป็นมา

         เมื่อปี พ.ศ. 2500 นายกนิยมไพรสมาคมได้มีหนังสือถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร เห็นสมควรให้สงวนป่าเขาคิชฌกูฏ     ท้องที่จังหวัดจันทบุรีไว้เป็นแหล่งอาศัยของสัตว์และจัดให้เป็นอุทยานแห่งชาติ    กรมป่าไม้จึงให้ป่าไม้เขตศรีราชาประสานงานกับป่าไม้จังหวัดจันทบุรี ดำเนินการ    ซึ่งได้มีประกาศให้ป่าแห่งนี้เป็นป่าสงวนแห่งชาติตามกฏกระทรวง ฉบับที่ 49 (พ.ศ.2508) ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 82 ตอนที่ 39 ลงวันที่ 11 พฤษภาคม พ.ศ.2508 ประกอบกับคณะรัฐมนตรีได้มีมติประชุมเมื่อวันที่   7 ตุลาคม   พ.ศ.2502 ให้กระทรวงเกษตร ดำเนินการจัดตั้งป่าเขาคิชฌกูฏ    ท้องที่จังหวัดจันทบุรีและป่าอื่น ๆ ในท้องที่จังหวัดต่าง ๆ รวม 14 ป่า ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2517 กรมป่าไม้   จึงได้มีคำสั่งที่ 852/2517    ลงวันที่ 30  กรกฎาคม พ.ศ.2517 ให้นายสมพล วรรณกุล นักวิชาการป่าไม้เอก ไปดำเนินการสำรวจหาข้อมูลเบื้องต้นป่าเขาคิชฌกูฏ เป็นลำดับที่ 13 ของป่าที่คณะรัฐมนตรีกำหนดเป็นอุทยานแห่งชาติ ผลการสำรวจพบว่าสภาพป่าตามกฎหมายเป็นป่าสงวนแห่งชาติ ภูเขาสลับซับซ้อน มีสภาพทางธรรมชาติสวยงามประกอบด้วยถ้ำ น้ำตกและมีสัตว์ป่าชุกชุม เหมาะกับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ ตามรายงานการสำรวจลงวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ.2518
           กองอุทยานแห่งชาติเดิม กรมป่าไม้    จึงได้เสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ได้มีมติการประชุมครั้งที่ 2/2518 เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ.2518  เห็นสมควรให้ออกพระราชกฤษฎีกากำหนดพื้นที่ป่าเขาคิชฌกูฏ      ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้จึงได้ดำเนินการขอเพิกถอนป่าเขาคิชฌกูฏจังหวัดจันทบุรี ซึ่งเป็นป่าสงวนแห่งชาติออกจากการเป็นป่าสงวนแห่งชาติ โดยมีประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 93 ตอนที่ 108 ลงวันที่ 7 กันยายน พ.ศ.2519   และดำเนินการจัดตั้งป่าเขาคิชฌกูฏเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าเขาคิชฌกูฏ ในท้องที่ตำบลตะเคียนทอง ตำบลฉมัน ตำบลพลวงและตำบลวังแซ้ม อำเภอมะขาม จังหวัดจันทบุรี ให้เป็นอุทยานแห่งชาติในปี พ.ศ. 2520    ซึ่งประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษา   เล่ม 94  ตอนที่ 38  ลงวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2520 นับเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งที่ 14 ของประเทศ